1  Jon 5:18Mai piöŋö Juda nöbö dib bla Jisas nugwo pɨl pal nɨgɨba rɨmɨdim aku nugwön Jisas mögörɨb Judia piaku yönmɨdöl; mögörɨb Galili piakwör yönmɨda. 2  Lep 23:34Makwam Juda wop dib ñɨŋa, ram bötö ulmɨdö urön wop bli hölɨmmɨdöi wop aku igöp igöp höŋa nugwön, 3 Jisas pɨgnɨŋ nöbö piaku Jisas mɨdöŋ yöra hön nugwo yadmä, “Nagö möl kɨ röböxön mögörɨb Judia duön, nöbö mö mönö nagö nugw pöi piaku ñɨgö ap rölɨbä rɨlö akuyöbö raŋ nugwöña. 4 Nöbö ñɨŋ nöbö diba mɨdɨba rɨmɨjöñ akuyöbö, ap ñɨŋ bla umadeñɨm; wöxnö cöña. Makwam, nagö ap keiryöbö ödöriö rɨlö aku, nöbö mö mɨga mɨdöi mibɨl yöraku ap rölɨbä bli raŋ, nöbö mö magalɨg nugwöñɨŋö,” rɨmä. 5  Apos 1:14Makwam Jisas pɨgnɨŋ nöbö nuŋ bla keir nugwo nugw pölim.

6 Aliö rɨmɨdmɨn, Jisas paiŋö ñɨgö yadöŋa, “Ñɨŋ wop kai dinöb cöñ aku diöña; jɨ nɨ dub wop aku höl makwam nɨ wopik duöin. 7 Nöbö mö mögörɨb il kɨyöbö, ñɨgö nöbö rɨb gwogwo yöx nugub il i mɨdöl. Makwam nɨ nöbö mö mögörɨb il kɨyöbö ap kib mag gwogwo röi aku yad wöxnö nɨgmön, nɨ rɨb gwogwo yöx nugwöia. 8 Makwam, Ram Bötö wop diba womiöx hömɨd aku, ñɨŋ Jerusalem di; jɨ nɨ dub wop aku höl makwam nɨ pɨsaŋ duöinö,” röŋa. 9 Jisas aliö rön, nuŋ mögörɨb Galili mɨdöŋa.

10 Makwam Jisas pɨgnɨŋ nöbö bla Jerusalem dumä nugwön Jisas nuŋ tar mai duöŋa. 11 Juda nöbö dib bla, “Jisas mɨkai owa?” rön, nöbö mö mɨg mɨŋa hö mɨdim akuyöbö ñɨgö yad nugumä. 12 Makwam nöbö mö hör akuyöbö, Jisas mönö aku ñɨŋ keir yad nugwob nugwob rön, bli yadmä, “Nuŋ nöbö wä mɨdö,” me rɨmä; bli piöŋö yadmä, “Ehöu, nuŋ nöbö mö akuyöbö ñɨgö mönö inakmönö hör yad nöl yönmɨd nöbö,” me rɨmä. 13 Makwam nöbö mö hör bla, Juda nöbö dib piaku ipöxmä aku, ñɨŋ mönö bli wöxnö yadölim.

14 Ram Bötö wop dib ñɨŋ aku wop bli padɨxöŋa. Hör wop mɨdö iör mɨdmɨn, Jisas höröpɨnön, God höjöpalɨb rama duön, nöbö mö akuyöbö ñɨgö mönö yad nölöŋa. 15  Mat 13:54; Luk 2:47Jisas mönö yad nöl mɨdmɨn nugugɨrön, Juda nöbö dib bla aiö rön yadmä, “Nöbö kɨ skul pölöŋ makwam, pödpödiö mönö piaku magalɨg nugwö?” rɨmä.

16  Jon 12:49; 14:10Aliö rɨmɨdmɨn, Jisas yadöŋa, “Mönö nɨ yad nölmɨdɨl aku, rɨb na keir yöx nugwön yad nölmɨdöi; Nöbö nɨ yad abmɨn höm akwör nɨ rɨba nölmɨn yad nölmɨdla. 17 Nöbö mö yön, God rɨg yad mag akwör cɨnö, rön, rɨp diön aku, God nuŋ mönö nɨ nölmɨd aku yadmɨdɨl aimönö mönö nɨ keir yadmɨdɨl aku, nugwöna. 18  Jon 8:50Ñɨŋ nugwöia, nöbö mö yön mönö nuŋwa keir yajön aku, ib na wöluaŋ, me rön, hör mönö piaku piaku pön yajöna. Makwam nöbö mö yön nuŋ Nöbö nuŋwa yad aböŋ ib nuŋwa akwör wöluaŋ, me rön rɨbyöx nugwön aku, nöbö aku nöbö ödöriö mönö mɨ akwör yadmɨda; nuŋ mönö inakmönö bli hörmɨdöl. 19  Apos 7:53; Rom 2:21-24Mosɨs, God rɨg yadöŋ yadöŋ akwör ñɨgö lo mönö yad nölöŋ aku, jɨ lo ada piaku ñɨŋ magalɨg mai duölöi. Jɨ nɨ mönö i mɨdöl wöhö, nɨ hör pɨl pal nɨgɨba rɨmɨdöiŋö,” röŋa.

20  Jon 8:48; 10:20Jisas aliö rɨmɨn, nöbö mö hö mɨdim akuyöbö yadmä, “Nagö yön pɨl pal nɨgɨba rɨmɨd? Nagö ragwo asa yuö wölmɨn yadmɨdlanö,” rɨmä.

21 Aliö rɨmɨn, Jisas yadöŋa, “Nɨ ap rölɨbä paŋyöbö i rɨmön, ñɨŋ magalɨg aiö waiö rɨmä.* God höjöpalɨb wop aku ap rölɨbä ban yuö Betesda röŋ aku nugwön pɨlɨx rɨmä. 22-23  Jen 17:9-13; Lep 12:3 Jon 5:8-10,16Ñɨŋ Mosɨs God lo mönö rɨg yadöŋ mag akuyöbö, ha ñɨŋ bla yöx pön hön, wop akuyöbö mɨj sö mɨdön, löuaŋ amñaxɨb wop aku rɨl uñ ödöröia. Alöi mag aku, Mosɨs nuŋ wöhö, nöhönɨŋ maduebö nöbö höd ila nɨgön rɨg rɨmɨdöi mag akuyöbö mai duön alöia. Makwam uñ ödörɨb wop amñaxɨb aku, wop bli God höjöpalɨb wop akwör nɨgöna, makwam weik God höjöpalɨb wop aku, me rön, röböxölöi; amɨn uñ ödöröia. Alöi mag akuyöbö, nɨ God höjöpalɨb wop aku nöbö i nugwo rɨmön, mɨxɨñ magalɨg kömö nɨgöŋ aku, ñɨŋ pöd rɨmɨn nɨ nugumɨn ölɨsö wöl? 24 Makwam, mai mönö rolrol sö nugwön yadmɨjeñ; ödöriar mɨjön mag akwör nugw ri abön yajne,” röŋa.

25 Jerusalem nöbö mö bli yadmä, “Juda nöbö dib bla nöbö pɨl pal nɨgɨba rɨmɨdöi nöbö aku mɨk mönö ä? 26 Makwam nugwi! Nuŋ nöbö mö mibɨl dib kɨ mönö yadmɨn nugugɨrön ñɨŋ nugwo mönö i yadmɨdölöi. Makwam, ñɨŋör keir nugwöia nuŋ Krais ödöriö mɨdɨb maga ra! 27  Jon 7:41; 9:29Jɨ Krais nuŋ höx aku, an nuŋ mögörɨb pikai yöbö hö aku nugwölölɨx; jɨ nöbö kɨ nuŋ mögörɨb pikai yöbö hö aku an magalɨg nugwöla. Makwam nuŋ Krais yöi,” rɨmä.

28-29  Mat 11:27; Jon 8:55Makwam Jisas nuŋ God höjöpalɨb rama ram möl yuadö mönö yad nöl gör mɨdön, ajmöl aj halön yadöŋa, “Ñɨŋ rɨbyöx nugwöia, ñɨŋ nɨ nugw ri abön, pikai yöbö höm aku nugwöia. Aku yöi wöhö. Rɨb na keir yöx nugwön hölɨm. Nöbö nɨ yad abmɨn höm Nöbö aku nuŋ Nöbö ödöriö, Nöbö mönö mɨ akwör yadmɨd Nöbö. Nɨ nuŋ pɨsaŋ mɨdön, nɨ yad abmɨn höm aku, nugwo nugula; jɨ ñɨŋ nugwo nugwölöiŋö,” röŋa.

30  Jon 7:44Jisas aliö rɨmɨn, nugwo pɨ cɨcɨ nɨgnɨŋö, rön, nugwim aku, jɨ wop nuŋwa hölöŋ, nöbö i nugwo pɨ cɨcɨ nɨgölöŋ. 31 Makwam nöbö mö piaku, nöbö mö mɨg mɨŋa Jisas ap rölɨbä akuyöbö röŋa nugwön yadmä, “Krais mai hönɨŋö röi aku, jɨ ap rölɨbä mɨga akwör rön, nöbö kɨ rɨg rɨmɨd mag akuyöbö rɨb maga nɨgenɨŋö,” rɨmä. Rɨb aku yöx nugwön ñɨŋ yadmä, “Jisas nuŋ Krais akwör,” me rön, nugwo nugw pɨmä.

32 Makwam nöbö mö akuyöbö ñɨŋ mönö aku algön nör yadmɨdmä nugwön, Perisi nöbö dib bla aipam, God ap höjöpal ur nölɨb nöbö dib bla aipam, Jisas nugwo du pɨ cɨcɨ nɨgön pön höŋ, me rön, God höjöpalɨb rama nugwidɨx mɨdmɨdöi ömdö nöbö bli yad abmä.

33 Jisas nuŋ yadöŋa, “Nɨ mag ul mɨŋi ñɨgö pɨsaŋ mɨdön, Nöbö nɨ agal abmɨn höm aku mɨdɨba höbkal dina. 34  Jon 8:21; 13:36Nɨ pikai duö, rön, hölumɨjöñ aku, jɨ nɨ nugweñ. Nɨ dina adaku, ñɨŋ mai ub maga nɨgenɨŋö,” röŋa.

35 Jisas aliö rɨmɨdmɨn, Juda nöbö dib bla ñɨŋ keir yadmä, “Nuŋ pikai duaŋ an nugwo nugwöinɨŋ? Nuŋ du Juda nöbö mö röd du Grik nöbö mö pɨsaŋ mɨdöi akuyöbö duön, nöbö mö piaku ñɨgö mönö yad nöl gɨr mɨjönɨŋönö pödpöd cön? 36 Makwam nuŋ pöd rɨmɨn yad, ‘Nɨ pikai duö, rön, hölumɨjöñ aku, jɨ nɨ nugweñ. Nɨ dina adaku, ñɨŋ mai ub maga nɨgenɨŋö,’ rö?” rɨmä.

37  Lep 23:36; Ais 55:1; Jon 4:14Juda Ram Bötö wop dib ñɨŋ aku wop bli padɨxmɨn nugwön laŋ dub wop, me rön, mɨ wop dib aku Jisas öbɨlön, ajmöla aj halön yadöŋa, “Nöbö mö yönɨm iröpa wödö wöiön aku, nɨ hön röbö nɨmaŋ. 38  Ais 58:11Nöbö mö kai nɨ nugw pön aku, God Mönö rɨg yad akuyöbö, röbö kömö mɨdɨb aku yuö nugwebö ilam möla rödön umɨjönɨŋö,” röŋa. 39  Jon 16:7; 20:22; Apos 2:4Wop aku Jisas wöröxön öbɨlön Nuö mɨdɨba duölöŋ mag aku, Jisas nuŋ Inöma nöbö mö bla ñɨgö nölölöŋ. Makwam röbö ilam möla rödön hönɨŋö, rön, yadöŋ mönö aku ila alɨg mɨda: nöbö mö Jisas nugw pöñ akuyöbö, Jisas nuŋ ñɨgö Inöma nöiönɨŋö, rön, yadöŋa.

40  Jon 6:14Jisas aliö rɨmɨn, nöbö mö mɨga akwör mɨdmä akuyöbö, bli mönö yadöŋ aku nugwön yadmä, “Nöbö kɨ, nuŋ God Mönö yadɨb nöbö hönɨŋö, rön, pöx mɨdmɨdöl nöbö akwör,” me rɨmä.

41  Jon 1:46Bli yadmä, “Ehöu, nuŋ Krais aku!” me rɨmä.

Aliö rɨmɨdmɨn, bli piöŋö yadmä, “Ehöu, Jisas nuŋ nöbö Galili yöbö; nöbö Krais aku nuŋ Galili yöbö hen! 42  Sam 89:3-4; Maik 5:2God Mönö aku rɨg yad akuyöbö, Krais aku, Depid yöxɨm yöxɨŋ yöxɨp höuöilmel rön, Krais aku Depid taun nuŋwa Betlehem yöraku yöx pön höñɨŋö,” rɨmä. 43 Jisas mönö aku yadmɨdmɨn nugwön, nöbö mö mɨga mɨdim piaku lɨbak hörɨrör nɨgmä. 44 Bli nugwo pɨ cɨcɨ nɨgön pön du mönö diba yadɨba pön duŋö, rɨmä aku, jɨ nöbö paŋyöbö i nugwo pölöŋ.

45 Makwam God höjöpalɨb rama nugwidɨx mɨdmɨdöi ömdö nöbö bla höuöil dumɨn nugugɨrön, God ap höjöpal ur nölɨb nöbö dib bla aipam, Perisi nöbö bla aipam ñɨgö yadyöxön yadmä, “Nöbö aku nugwo pödpöd rɨmɨn pön hölöiŋö?” rɨmä.

46  Mak 1:22Aliö rɨmɨn, God höjöpalɨb rama ömdö nöbö piaku yadmä, “Nöbö mö piaku bli, nöbö aku mönö wä mɨda rɨg yadmɨd mag akuyöbö yadölöiŋö,” rɨmä.

47 Aliö rɨmɨdmɨn, Perisi nöbö bla paiŋö yadmä, “Inakmönö hör nöbö aku, nöbö mö bli ñɨŋ nuŋ mi yadö, rön nugwöi aku, ñɨgö kwo algör ör nugwöiŋönö ä? 48  Jon 12:42An nöbö dib ada nöbö i mönö Perisi nöbö i Jisas nugw pölöl. 49 Nöbö mö kɨyöbö ñɨŋ lo mönö aku nugwölöi makwam, God ñɨgö rɨb gwogwo yöxön mɨ rɨ gwogwam cönɨŋö,” rɨmä.

50  Jon 3:1-2Makwam nöbö ñɨŋ Nikodimas, nöbö aku nuŋ höd pɨxmag yuö bö duön, Jisas nugwo mönö bli yad nugwöŋ nöbö aku nuŋ ñɨgö yadöŋa, 51 “An Juda lo rol aku, nöbö i nugwo hör ölɨŋ höb pɨ nölön rɨ gwogwam röinɨŋö; mönö diba yadön mönö ila hölu nugwön döŋö, mai mag aliö akuyöbö cɨnɨŋö,” röŋa.

52  Jon 7:41-42Aliö rɨmɨn, yadmä, “Nagö kwo algör Galili yöbö ä? God Mönö aku mämäga nɨg nugup duön nugunö, God mönö yadɨb nöbö i Galili yöbö henɨŋö,” rɨmä. 53 Aliö rön, ñɨŋ röböxön yau ram ñɨŋ bla hörɨrör dumä.