■19:1 مار. 10:1.
■19:3 مار. 10:2.
□19:4 «شۇنى ئوقۇمىدىڭلارمۇ،...؟» ــ بۇ پەرىسىيلەر ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان ئىبارىلەرنىڭ بىرى.
■19:4 يار. 1:17؛ 2:24؛ 5:2
■19:5 يار. 2:24؛ 1كور. 6:16؛ ئەف. 5:31.
■19:6 1كور. 7:10.
□19:7 «مۇسا پەيغەمبەر نېمە ئۈچۈن تەۋرات قانۇنىدا ئەر كىشى ئۆز ئايالىغا تالاق خېتىنى بەرسىلا ئاندىن ئۇنى قويۇۋېتىشكە بولىدۇ» ــ ئەمرنىڭ توغرىسى «قان.» 1:24دە تېپىلىدۇ.
■19:7 قان. 24:1؛ يەر. 3:1.
□19:9 «ئىزاھات» ــ بەزى كونا كۆچۈرۈلمىلەردە «تالاق قىلىنغان ئايالنى ئەمرىگە ئالغان كىشىمۇ زىنا قىلغان بولىدۇ» دېگەن سۆز قوشۇلىدۇ. 32:5نى كۆرۈڭ.
■19:9 مات. 5:32؛ مار. 10:11؛ لۇقا 16:18؛ 1كور. 7:10.
□19:10 «ئۇنداقتا ئۆيلەنمەسلىك ياخشى ئىكەن» ــ دېمەك، مۇخلىسلارنىڭ ئويلىشىچە، تالاق قىلىش ئىمكانىيىتى بولمىسا («چىقىش يولى بولمىسا)، ئۆيلىنىش ئىنتايىن قورقۇنچلۇق ئىشتۇر.
■19:11 1كور. 7:7،17.
□19:12 «ئانىسىنىڭ بالىياتقۇسىدىن تۇغما بەزى ئاغۋاتلار بار» ــ «تۇغما ئاغۋاتلار» بەلكىم تۇغما جىنسىي ئىقتىدارى ئاجىزلارنى، ئىشقسىز كىشىلەرنى كۆرسىتىدۇ؛ «باشقىلار تەرىپىدىن ئاختا قىلىنغان» كونا زامانلاردا خان-پادىشاھلارنىڭ ئوردىلىرىدا ھەرەمنى باشقۇرۇش خىزمىتى ئۈچۈن پىچىۋېتىلگەن ئادەملەرنى كۆرسىتىدۇ. «ئەرشنىڭ پادىشاھلىقى ئۈچۈن ئۆز-ئۆزىنى ئاغۋات قىلغانلار» بەلكىم خۇدانىڭ خىزمىتىدە كۆپرەك ۋاقىت بولاي دەپ ئۆيلىنىشتىن ۋاز كەچكەنلەرنى كۆرسىتىدۇ.
■19:13 مار. 10:13؛ لۇقا 18:15.
□19:14 «ئەرش پادىشاھلىقى دەل مۇشۇنداقلارغا تەۋەدۇر» ــ ياكى «ئەرش پادىشاھلىقى دەل مۇشۇنداقلاردىن تەركىب تاپقاندۇر».
■19:14 مات. 18:3؛ 1كور. 14:20؛ 1پېت. 2:2.
■19:16 مار. 10:17؛ لۇقا 18:18.
■19:18 مىس. 20:12؛ لاۋ. 19:18؛ قان. 5:16-20؛ رىم. 13:9.
□19:19 «قاتىللىق قىلما، زىنا قىلما، ئوغرىلىق قىلما، يالغان گۇۋاھلىق بەرمە، ئاتا-ئاناڭغا ھۆرمەت قىل ۋە قوشناڭنى ئۆزۈڭنى سۆيگەندەك سۆي» ــ (18-19-ئايەت) ئوقۇرمەنلەر شۇنىڭغا دىققەت قىلغان بولۇشى مۇمكىنكى، ئەيسا «ئون پەرمان» ئىچىدىكى خۇداغا مۇناسىۋەتلىك پەرمانلارنى ياكى «(قوشناڭنىڭ نەرسىلىرىنى) تاما قىلما» دېگەن پەرماننى تىلغا ئالغىنى يوق.
■19:19 لاۋ. 19:17؛ مات. 22:39؛ مار. 12:31؛ گال. 5:14؛ ياق. 2:8.
■19:21 مات. 6:19؛ لۇقا 12:33؛ 16:9؛ 1تىم. 6:19.
■19:23 پەند. 11:28؛ مار. 10:23؛ لۇقا 18:24.
□19:26 «خۇداغا نىسبەتەن ھەممە ئىش مۇمكىن بولىدۇ» ــ گرېك تىلىدا: «خۇدا بىلەن ھەممە ئىش مۇمكىن بولىدۇ».
■19:26 ئايۇپ 42:2؛ يەر. 32:17؛ زەك. 8:6؛ لۇقا 1:37؛ 18:27.
■19:27 مات. 4:20؛ مار. 10:28؛ لۇقا 5:11؛ 18:28.
■19:28 لۇقا 22:30.
□19:29 «مېنىڭ نامىم دەپ ئۆيلەر، ئاكا-ئۇكا، ... ياكى يەر-زېمىنلاردىن ۋاز كەچكەنلەر..» ــ گرېك تىلىدا «مېنىڭ نامىم ئۈچۈن ئۆيلەر، ئاكا-ئۇكا... ياكى يەر-زېمىنلاردىن ۋاز كەچكەنلەر...».
■19:29 قان. 33:9؛ ئايۇپ 42:12.
■19:30 مار. 10:31؛ لۇقا 13:30.