11
Mpii pi à fyânha a dá Kile na ke, wuu pire kàanmucya
1 Ɲaha ku ɲyɛ dániyaŋi yɛ? Mà ma sɔ̀nŋɔre taha yaaga na maa ntɛ̀ɛn ná l'e mu sí ku ta, lire ɲyɛ mɛ yaage ku ɲyɛ mu ɲyɛ na ku ɲaa mɛ, maa dá ku na mu à jwo mu ɲyii na ɲyɛ ku na ke, lire li ɲyɛ dániyaŋi. 2 Wuu tulyeyi dániyaŋi kurugo, Kile à ɲɛɛ pi na.
3 Dániyaŋi cye kurugo, wuu à li cè na Kile à nìɲyiŋi ná ɲìŋke dá u jwumpe cye kurugo. Puru funŋke e, yaaga maha yaaga wuu ɲyɛ na ɲaa ke, Kile à ku dá ná yaɲyambaage e. 4 Abɛli à dá Kile na, lire kurugo sárage u à wwû Kile á ke, kur'à pwɔ́rɔ Kanɲi woge na. U dániyaŋi kurugo, Kile à jwo na u à tíi maa ɲɛɛ u sárayi na. U à kwû, ŋka u dániyaŋi kani maha wuu kâlili ali niɲjaa.
5 Enɔki à dá Kile na, lire kurugo Kile à u lwɔ́ a kàre nìɲyiŋi na mà ta u ɲyɛ a kwû mɛ. Wà saha ɲyɛ a u ɲya mɛ, ɲaha na yɛ Kile à u lwɔ́. Kile à jwo na ur'à ɲɛɛ u na, mà jwo u u lwɔ́ ke. 6 Ɲyɛ Kile sì n‑jà ɲɛɛ sùpya na ná urufoo ɲyɛ a dá u na mɛ. Ɲaha na yɛ ŋgemu la ká mpyi si file Kile na ke, fo urufoo u dá li na na Kile na ɲyɛ wani, na mpii pi ɲyɛ na u caa ke, na u sí pire sâra.
7 Nuhu à dá Kile na, lire kurugo u mpyi na Kile yɛrɛyi núru mà yyaha tíi ná karigii nimpaŋkil'e ɲcyiimu cyi ɲyɛ cyi sàha ŋkwɔ̀ na ɲaa mɛ. U à Kile jwumpe cû ná sèl'e, maa bakwɔɔge yaa ŋkemu i u ná u pyɛngɛ shiinbil'à shwɔ ke, ka lire si sùpyire sannte ntiimbaaŋi cyêe. U à dá Kile na, lire e Kile à jwo na u à tíi.
8 Ibirayima à dá Kile na, lire kurugo, Kile à u yyere ke, u à Kile ɲwɔmɛɛni cû. Kìni Kile mpyi a bégele u mɛɛ na ke, u à fworo u yabiliŋi wuuni i na ŋkɛ̀ɛge lire e, mà ta u ɲyɛ a u tashage cè mɛ. 9 U à dá Kile na, lire kurugo kìni ɲwɔmɛɛni Kile mpyi a lwɔ́ u á ke, u à ɲɛn'a kàr'a sà ntɛ̀ɛn lire e nàmpɔnnte na. U mpyi na shwùun vàanɲyi bayi i. Ishaka ná Yakuba mú mpyi na shwùun yire y'e. Ɲwɔmɛɛni ninuuni mú mpyi a lwɔ́ pir'á. 10 Kànhe nintaani l'à cyán a ɲwɔ ke, kuru na Ibirayima à u sɔ̀nŋɔre taha. Kile yabiliŋi u à kuru kànhe bégele, maa ku faanra.
11 Ali mà li ta Ibirayima mpyi a lyɛ, Sara sí ɲyɛ cijiriŋɛ, mà Ibirayima yaha u à dá na Kile sí u ɲwɔmɛɛni fûnŋɔ pire pyìtaani kyaa na, u à jà a pùnambile si. 12 Ali mà u yaha u u sɔ̂nŋi na uru tèekwuun'à nɔ a kwɔ̀, ŋka supyiɲyahara à fworo uru nàŋi niŋkinŋi i mu à jwo wɔrigii ná lwɔhe ɲwɔge nticɛnŋi.
13 Pire pun'à kwû ná pi dániyaŋi i Kile na. Kile mpyi a yaayi ɲjemu ɲwɔmɛɛ lwɔ́ ke, pi ɲyɛ a yire ta mɛ, ŋka pi à yi ɲya laage e, ka lire si mpyi pi á funntanga. Puru funŋke e, pi à ɲɛɛ na pire na ɲyɛ nàmpwuun na ɲaare na mâre ŋke ɲìŋke na. 14 L'à fíniŋɛ na sùpyiibii pi à ɲɛɛ pur'e ke, na tatɛɛnge kabɛrɛ pire ɲyɛ na ɲcaa. 15 Cyage e pi à yîri ke, kàmpyi kuru kani mpyi a tîge pi funŋ'i, pi mpyi na sí pyiŋkanna ta si núru ŋkàre wani. 16 Ŋka sèeŋi na, cyaga pi ɲyɛ na ɲcaa ŋkemu k'à ɲwɔ ke, kuru na ɲyɛ nìɲyiŋi i. Lire kurugo Kile maha ɲɛɛ tire sùpyire t'a uru yiri ti Kileŋi, ɲaha na yɛ u à cyaga bégel'a yaha ti mɛɛ na. 17-18 Kile mpyi a ɲwɔmɛɛni lwɔ́ Ibirayima á na u tùluge sí n‑fworo Ishaka e* Zhenɛzi 21.12, maa núr'a Ibirayima zò shwɔ a wíi na u Ishaka pyi sáraga. Ibirayima mpyi a dá Kile na, lire kurugo u ɲyɛ a cyé si u jyaŋi niŋkinŋi pyi sáraga mɛ. 19 Li mpyi u funŋ'i na síŋi na ɲyɛ Kile á mà Ishaka ɲɛ̀ a yige kwùŋi i, lire kurugo Kile à u jyaŋi núruŋ'a kan u á. L'à pyi mu à jwo kwùŋi i u à fworo.
20 Ishaka à dá Kile na, lire kurugo u à jwó le Yakuba ná Ezawu á karigii nimpaaŋkii kyaa na.
21 Yakuba à dá Kile na, lire kurugo, u tèekwuun'à nɔ ke, u à jwó le Yusufu jyaabii shuunniŋi niŋkin niŋkinŋ'á, maa ntígile u kàbiini na, maa niŋkure sín, maa Kile pêe.
22 Yusufu à dá Kile na, lire kurugo, u tèekwuun'à nɔ ke, u à jwo u kacyiiyi kyaa na, na Izirayɛli shiinbii ká a sí raa fwore Misira kìni i, pi a sì ná uru kacyiiy'e.
23 Musa sifeebil'à dá Kile na, lire kurugo, Musa à si ke, ka pi i u ŋwɔhɔ yiɲyɛ taanre, ɲaha na yɛ pi mpyi a li ɲya na u lem'à ɲwɔ. Jwumpe saanŋi mpyi a jwo na pi a pùnampyire nizivɔnnte puni bùu ke, pi ɲyɛ a fyá puru na mɛ.
24 Musa à dá Kile na, lire kurugo, u à pa yyaha cwo ke, u ɲyɛ a ɲɛɛ pi a uru pyi Farɔn pworoŋi jyaŋi mɛ. 25 Mà jwo u uye yaha kapegigii mpyiŋi funntange e ke, u à li lwɔ́ uye e si ŋkyaala ná Kile shiinbil'e, ɲaha kurugo yɛ kuru funntange shiŋi ɲyɛ na mɔni mɛ. 26 Musa mpyi a cè na Misira kìni nàfuuŋ'à ɲyaha, ŋka mà ɲɛɛ cyàhigii na, bà Kile Niɲcwɔnrɔŋi sí n‑pa ɲɛɛ cyi na mɛ, lire nàfanŋ'à fànha tò Misira nàfuuŋi na. U mpyi a u sɔ̀nŋɔre taha uru nàfanŋi na, u sí n‑pa uru ŋgemu ta ke. 27 Musa à dá Kile na, lire e u à fworo Misira kìni i mà ta u ɲyɛ a fyá lire kìni saanŋi lùyirini yyaha na mɛ. Kileŋi u ɲyɛ wà ɲyɛ na u ɲaa mɛ, u mpyi a uye waha mu à jwo u ɲyii na ɲyɛ uru na. 28 U à dá Kile na, lire kurugo u à Izirayɛli shiinbii pyi pi à bilereŋkwoŋi kataanni pyi, maa pi pyi pi à mpàbilini sìshange ɲaraga ɲaraga pi bayi ɲwɔyi na, bà li si mpyi mɛ̀lɛkɛŋi u maha boore pyi ke, uru nintoroŋi kà raa pi pùnampyicyiire bùu mɛ.
29 Izirayɛli shiinbil'à dá Kile na, lire kurugo Suumpe Lwɔhe Niɲyage à táa, ka pi i jyiile ɲìŋke niŋgage na. Misira shiinbii la mpyi si jyiile tèni ndemu i ke, ka lwɔhe si pi puni lyî.
30 Izirayɛli shiinbil'à dá Kile na, lire kurugo pi à Zheriko kànhe mâhana canmpyaa baashuunni i, ka kànhe káaŋke si ɲcwo.
31 Fwòrobacwoŋi Arahabu à dá Kile na, lire e Izirayɛli shiinbii pi mpyi a pa kànhe ŋwɔh'a wíi ke, uru ceeŋ'à pire tɛ̀gɛ. Lire kurugo u ɲyɛ a bò ná Kile ɲwɔmɛɛcumbaabil'e siɲcyan mɛ.
32 Ɲyɛ mii bá sì n‑jà yi puni jwo mɛ, ɲaha na yɛ tère naha mii á, mii i jwo a nɔ Zhedeyɔn ná Baraki ná Samusɔn ná Zhɛfitɛ ná Dawuda ná Samuwɛli ná Kile tùnntunmpii sanmpii kyaa na mɛ. 33 Pir'à dá Kile na, lire kurugo pi à jà saanbii pìi na, maa fànhe pyi ná ntìiŋi i, yaayi ɲwɔmɛɛni Kile mpyi a lwɔ́ ke, maa yire ta, maa cànriyi yà ɲwɔyɔ pwɔ. 34 Pi à pìi le nage e, ŋka yaaga ɲyɛ a pire ta mɛ. Pi à jwo na pire sí pìi bò ná kàshikwɔnŋwɔɔni i, ŋka pir'à shwɔ. Fànha mpyi pi e mɛ, ŋka pi à fànha ta. Síŋi mpyi pi á kàshige cyage e, pi à kìrigii cyìi kàshicyeye kɔ̀r'a caala. 35 Cyeebii pìi sùpyii niŋkwul'à ɲɛ̀ mà kan pi á.
Pìi mpyi wani, kampyi pire mpyi a fworo Kile kuni i, pi mpyi na sí pi yaha, ŋka pi ɲyɛ a ɲɛn'a fworo l'e mɛ. Pi à ɲɛɛ pi pi kyérege, bà Kile si mpyi si pi ɲɛ̀ ɲɛŋkanna niɲcɛnnɛ na mɛ. 36 Pi à pìi fwɔ́hɔrɔ maa pi bwɔ̀n ná tiripaanni i. Pi à tɔɔnnte yɔ̀rɔyi le pi na mà yaha kàsuŋi i. 37 Pi à pìi wà a bò ná kafaayi i, maa pìi pahala ná cikyangayi i, maa pìi bò ná kàshikwɔnŋwɔɔni i. Pìi mpyi na ɲaare na mâre ná mpàseeyi ná sikaseeyi i, yire yi mpyi pire vàanndeyi. Yaaga mpyi pi á mɛ. Sùpyiibil'à pi cùɲcyere cû maa pi kyérege. 38 Pi mpyi maha ɲaare na mâre sige ná ɲaɲyi ɲuŋ'i, maa shwuun kafawyiyi ná wyikuuyi i, mà li ta nte sùpyire ɲjin'à pêe ŋge diɲyɛŋi na.
39 Tire nte sùpyire puni mpyi a dá Kile na, lire e Kile à ɲɛɛ ti na. Lire ná li wuuni mú i, yaayi ɲwɔmɛɛni Kile mpyi a lwɔ́ ke, ti ɲyɛ a yire ta mɛ. 40 Ɲaha na yɛ Kile à yaaga niɲcɛnŋɛ bégele wuu mɛɛ na, u la ɲyɛ a mpyi pi kuru ta a wuu yaha mɛ.