SANTIAGO
1. Kay cartatari, ¿pitaq escribiran? Kay cartataqa escribiran Santiagon (Sant 1.1-3). Santiagoqa Señor Jesucristopa wawqenmi karan (Mat 13.55; Mar 6.3). Paypa huknin sutinmi karan Jacobo. Kay Santiagoqa Señor Jesucristopa kawsarimusqanpa qepantañan Jesucristopiqa creeran. Hinaspapas payqa manan Señor Jesucristopa akllasqan apostolnin Santiagochu karan. Saynallataqmi kay Santiagoqa Jerusalén iglesiapi líder karan (Gál 1.19; 2.9; Hech 15.13).
2. Kay cartari, ¿hayk'aqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa kanman karan Señor Jesucristopa nacesqanpa qepantan 45 otaq 47 watakunapin. Hinaspapas kay cartaqa escribisqa kanman karan Jerusalén llaqtapin.
3. Kay cartari, ¿pikunapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan, Jesucristopi iñiq huk law karu llaqtakunapi tiyaq Israel nacionniyoq runakunapaqmi.
4. Kay cartari, ¿imapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan, Señorninchis Jesucristopi creeqkuna, qatikachasqa kashaspankupas, pacienciawan tukuy ñak'ariykunata soportanankupaqmi, hinallataq Diospa palabran uyarisqankutapas ruwayman churanankupaq ima.
5. Kay cartapiri, ¿mayqen versiculotaq aswan más importante yuyanapaq? Kay versiculon aswan más importanteqa: “Saynallataqmi pi runapa Diospi iñisqanpas manan valenchu ni imapaqpas, sichus allin kaqkunata mana ruwaqtinqa” (Sant 2.17).
6. Kay cartari, ¿imaynataq dividisqa kashan? Kay cartaqa khayna dividisqan kashan:
(1) Sasachakuykunapi tarikuspa Diospi confianamanta (Sant 1.1-11).
(2) Bibliapi yachachikuykunata ruwayman churanamanta (Sant 1.19-27).
(3) Pitapas ama desprecianamanta (Sant 2.1-13).
(4) Diospi iñiqkuna allin kaqkunata ruwanamanta (Sant 2.14-26).
(5) Rimayninchista controlanamanta (Sant 3.1-18).
(6) Kay pachapi cosaskunata ama khuyananchismanta (Sant 4.1 asta 5.6).
(7) Cheqaqta creespa mañakunamanta (Sant 5.7-20).
1
Cartapa qallariyninmanta
1 Khuyasqay wawqe panaykuna, noqaqa Diosta, hinallataq Señorninchis Jesucristota serviq Santiagon kani. Noqaqa kay enteron pachantinpi ch'eqesqa kaq Israel nacionpa chunka ishkayniyoq hatun ayllunkunatan saludamuykichis.
Sasachakuykunapi tarikuspa Diospi confianamanta
2 Wawqe panaykuna, tukuy clase sasachakuykunapi tarikuspaykichisqa, anchatayá kusikuychis. 3 Hinaspapas qankunaqa iñiyniykichispi pruebasqa kaspan, aswan más pacienciayoq kayta yachankichis. 4 Ichaqa sasachakuykunapi ñak'arispaqa, ama pisipaspaykichisyá, pacienciawan Diospi confiaychis. Saynata kawsaspan qankunaqa sumaq ch'uya sonqoyoq kankichis; hinaspapas manan ni imapas faltasunkichishchu.
5 Sichus mayqenniykichispas pisi yachayniyoqlla kashankichis chayqa, Diosmanta mañakuychis yachayta. Saynata mañakuqtiykichisqa, khuyapayakuq Diosqa qosunkichispunin. Diosqa pitapas mana menospreciaspanmi llapallan mañakuqkunamanqa qonqa yachayta. 6 Ichaqa ama ishkayaspayá, tukuy iñiywan mañakuychis. Pipas ishkayaspa mañakuqqa lamar qochapi kay lawman, waq lawman wayrapa apakachasqan qalchikamuq unumanmi rikch'akun. 7 Pipas ishkayaspa mañakuq runaqa Diosmantaqa manan ni imatapas chashkinqachu. 8 Hinaspapas chay runaqa manan segurochu ima ruwasqanpipas, nitaq piensasqanpipas kashan.
9 Wakcha creyentekunaqa amayá p'enqakuchunkuchu wakcha kasqankumantaqa, aswanyá kusikuchunku, Diospaq ancha importante kasqankuwan. 10 Qapaqkunaqa amayá p'enqakuchunkuchu ima kaqninkutapas pierdespankuqa; ichaqa aswanyá kusikuchunku Diospa ñawpaqninpi humillasqa kaspankuqa. Qapaq kayninkuqa campopi t'ika hinan chinkapun. 11 Inti lloqsimuspa ruphamuqtinmi, qoraqa ch'akipun. Chaymi t'ikapa sumaq kayninpas ch'akipuspa, urmapun, hinaspa chinkapun. Saynallataqmi pasan qapaq runakunawanpas. Paykunaqa negociollankupi ocupakuspankun wañupunku.
Tentacionkuna soportaymanta
12 Ancha kusikuyniyoqmi kanqa, tukuy sasachakuykunata aguantaspa, iñiyninpi qaqa hina sayaq runaqa. Saynata kawsaqtinmi, Diosqa wiñay kawsay premionta qopunqa. Chay wiñay kawsaytan Diosqa prometeran llapallan payta khuyakuqkunaman. 13 Pipas tentasqa kaspaqa, amayá nichunchu: “Diosmi tentawashan”, nispachu. Diostaqa manan ni ima mana allinpas tentanmanchu, nitaqmi Diospas ni pitapas tentanmanchu. 14 Runakunaqa tentasqa kanku, kikinpa millay munayninkuwan vencechikuspa, chaywan dominachikuspankun. 15 Chay millay munaykunan runapa sonqonpi saphichakuspa, runata huchallichin. Chaymantataq runata dominaspa, wiñay wañuyman apan.
16 Ancha khuyasqay wawqe panaykuna, qankunaqa amayá kikillaykichistaqa engañakuychishchu. 17 Diosqa mana cambiaqmi. Paymi alto cielopi llapallan k'anchaqkunatapas unancharan: intita, killata, hinallataq ch'askakunatapas. Diosllataqmi allin kaqkunatapas, hinallataq hanaq pachamanta kaq sumaq kaqkunatapas favorninchispaq qowanchis. 18 Diosqa wawan kananchistan munaran. Chaymi Diosmanta cheqaq willakuyta uyarispa, paypi creeqtinchis salvawaranchis. Hinaspan huk mosoq vidata qowaspanchis, mosoqmanta nacechiwaranchis, saynapi tukuy ima unanchasqankunamanta primer kaq cosecha hina kananchispaq.
Bibliapi yachachikuykunata ruwayman churanamanta
19 Ancha khuyasqay wawqe panaykuna, yuyariychis kayta: qankunaqa amayá nishuta rimaqchu kaychis. Aswanqa dispuesto kaychis uyarinaykichispaq. Hinaspapas qankunaqa amayá imamantapas facillatachu phiñakuychis. 20 Ichaqa pipas facillata phiñakuqqa, manan Diospa munasqanman hinachu kawsashan. 21 Chayraykuyá qankunaqa tukuy millay ruwaykunata, hinallataq tukuy millay huchakunata saqespa kawsaychis. Hinaspa llamp'u sonqowan Diosmanta allin willakuyta chashkikuychis. Chay allin willakuymi ancha atiyniyoq, qankunata salvasunaykichispaq.
22 Qankunaqa amayá uyariqllachu kaychis; sichus uyariqlla kaspaqa, kikillaykichistan engañakushankichis. Aswanyá Diospa palabranta uyarispa, kasukuychis. 23 Pipas Diospa palabranta uyarishaspa, mana kasukuq runaqa, espejopi uyanta qawakuq runamanmi rikch'akun. 24 Chay runaqa espejopi uyan qawakusqantaqa ripuspa hinallan qonqarapun. 25 Ichaqa Diospa ch'uya palabranqa cheqaq kasqanraykun, tukuy huchakunamanta librawanchis. Chaymi niykichis, sichus qankuna Diospa palabran uyarisqaykichista, mana qonqaspa, kasukunkichis chayqa, imataña ruwaspapas kusisqan kankichis. 26 Sichus pipas religioso tukun, manataq parlasqanta controlayta atinchu chayqa, pay kikintan engañakun; religionnintaq mana ni imapaqpas valenchu. 27 Diospi cheqaqtapuni creeyqa kaymi: mana taytayoq otaq mana mamayoq ñak'ariq warmakunata visitaspa yanapaymi, ñak'ariq viudakunata visitaspa yanapaymi, hinallataq kay pachapi tukuy millay hucha ruwaykunata vencespa kawsaymi. Chaykuna ruwaymi cheqaq religionqa.