1 Nain wolonda amatam asup kwɨnakwɨnattok tuop nɨm endɨ bo Yesuloñ kɨmɨn tɨmbi kle-gɨmbupi, tambo yali tɨñgɨlɨñ. Tɨmbi Yesulɨ kusei kɨmɨpi, dama gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ Falisi amalok plaua kɨmɨlɨmbendɨnjɨla ka-kɨliñ embi kunekalɨñ. Wɨn endɨ manjɨ mambenjɨ tɨpelat, tɨmbi ep tɨndɨnjɨ juluñɨt tañ wala elet. Nɨm kañbi, sɨndɨ bo wɨndɨñgangot tɨnelɨñ. 2 Biañgan sɨnɨk, nepek kɨmɨsembɨn gɨtɨk wɨn Yambattɨ tɨmbɨ indañgan indaumbi, nanandɨ sembɨn gɨtɨk wɨn tɨmbɨ dakleukak. 3 Wɨndɨñda sɨndɨ manda kɨlɨm gɨnañ eñgɨlɨñ wɨn maim plon eu indaukak, tɨmbi sɨndɨ nepek no it gɨnañnan manda janjak eñgɨlɨñ wɨn ipakanan wopumgan eu pɨukak.”

4 Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Notnai, nak ñɨndɨñ sanba: amalɨ pɨñgɨpsɨñgot wɨlɨ kɨmnelɨñ, gan siñgi kandañ sep tɨmbɨ kolanelɨñdok gembɨ no nɨm pat-semlak enda nɨm mɨsɨnekalɨñ. 5 Tambo ninda mɨsɨ-ñɨmlok wɨn daut sametet: Yambattɨ ama wɨlɨ kɨmbi, siñgi kandañ jɨmbɨñ kolɨ pɨuktok gembɨn palmɨlak enda mɨsɨmɨsɨ tɨ-ñɨmlok. Biañgan sɨnɨk sanlet: endañgot mek mɨsɨnekalɨñ. 6 Monɨk tiptip kɨt tombongot wɨn mɨnem gɨmɨn tɨpettɨ tuatuan, gañgan Yambattɨ noñgan no nɨm kamala-ñɨmlak. 7 Sɨndɨ endok dainan loloñ sɨnɨk, monɨk asup yapma kleañ, tɨmbi endɨ kumbanjɨ saktok kwɨnakwɨnatsɨ wɨn bo nandɨ-talelak, wala tɨmbi amala nombo nɨm mɨsɨ-semnekalɨñ.

8 Sanba nandɨwɨt. No en amalok dausɨnan ‘Nak Yesulok gɨñgɨt’ wɨndɨñ e-daklelakta, nak Ama Sɨsɨnɨktɨ Yambattok eñaloñiilok dausɨnan enda wakan ‘Endɨ nokok gɨñgɨt’ wɨndɨñ e-dakleutat. 9 Gan no en amalok dausɨnan naka ‘En nɨm nandɨ-ñɨmlet’ elakta, nak Yambattok eñaloñiilok dausɨnan enda wakan ‘En nɨm nandɨ-ñɨmlet’ eutat. 10 Tɨmbi no en Ama Sɨsɨnɨk nanɨ-kolalakta, endok yomɨn wɨn kɨndem bi-ñɨmlok, gan no en Dɨndɨm Woñ nɨ-lakalakae tɨlakta, endok yomɨn wɨn kɨmɨlɨm palmekak.

11-12 Amalɨ manda plon sepmbi, it kiyau gɨnañ ba gavmandok dainan ba lolonjiilok dausɨnan sapɨtnekalɨñ. Nain wolongan sɨnɨk Dɨndɨm Woñdɨ manda nek eelok wɨn daut samekak, wala tɨmbi wolonda sɨndɨ nandɨ-bendɨ wopum tɨmbi, ñɨndɨñ nɨm enekalɨñ, ‘Nɨndɨ manda nek enetamɨñ?’ Ba ‘Nek tambane enɨnetamɨñ?’ ”

13 Tɨmbi ama kɨmɨn wopum boñgɨpsɨnan ama nolɨ Yesu nɨmbi eñguk, “Endaut, datnalɨ betnettok kii bimbin wɨn en noñganlɨñgot ep kulak, wala tɨmbi dɨk nɨmbɨmbi, nokok tambon danbi namɨn.” 14 Eumbi nɨñguk, “Notna, ba ama nolɨ nak sambɨ-danbettok ba nepenepeset danɨ-samettok nanbɨ taleñguk ba? Nɨm ya, wɨn nokok kena nɨm.” 15 Wɨndɨñ embi yousɨmbi, amatamda enguk, “Nepek tokñetokñen walɨ kuñgu kɨndem nɨm samlak, wala tɨmbi sɨndɨ ka-kɨliñ embi, kuñgunjɨ ka-dɨkñe-kɨliñ enekalɨñ. Nɨm kañbi, kwɨlɨkwɨlɨ ba nepek nola ka-galkta tɨnelɨñ.”

16 Wɨndɨñ embi, eyout manda no ñɨndɨñ embi enguk, “Ama mɨnem kwɨlɨkwɨlɨ asupmat endok nanañ kenan bien lali kɨndem daumbi, 17 nanandɨn gɨnañ ñɨndɨñ nandɨ-kwɨnakwɨnaleñguk, ‘Nɨtek tɨlok? Nanañ bien asup ñalɨ it kawai wolok gɨnañjɨnan wɨsɨ-kolettok tuop nɨm!’ Wɨndɨñ nandɨmbi 18 eñguk, ‘Kombɨkmek nandɨlet: nak wɨsɨ-kot it kawai gɨtɨk wɨn wiapi, komblin wopum asupgan kɨndipi, nanañ ba kwɨlɨkwɨlɨ gɨtɨk pat-namlak wɨn wolok wɨsɨ-koletat. 19 Tɨñɨpi, natnala ñɨndɨñ eutat: Ip ñak! Nak nepenepek kɨndem gwɨlat asuptok kɨmɨp kiulambi pat-namlakta tɨmbi kɨndem pat-nandɨmbi, na sɨlɨsɨlɨ tɨmbetat!’ 20 Gan Yambattɨ tambon ñɨndɨñ nɨñguk, ‘Dɨk kamen, man tim ñolondañgan kuñguñga gapma tɨkelok. Tɨmbi nepek tɨ-jumut tɨñguñ walɨ nindok tɨmbekak?’ ” 21 Yesulɨ eyout manda wɨndɨñ embi, yousɨmbi enguk, “No en kwelan ñolok kwɨlɨkwɨlɨ asup palmektok ep kiutak, gan nepek Yambattok dainan tuannat no nɨm palmɨlakta, endɨ ama kamen wandin.”

22-23 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, “Nepek tokñetokñen walɨ kuñgu kɨndem nɨm samlakta tɨmbi nak kuñgunjɨlok ba pɨñgɨpsɨlok kandañ ñɨndɨñ sanlet: wɨn kuñgu ba pɨñgɨp walɨ bien tɨlak, nanañ ba dasindasin walɨ nɨm, wala tɨmbi sɨndɨ nanañ nek nanekalɨñ ba dasindasi nek dasinekalɨñ wala nandɨ-bendɨ wopum nɨm tɨnekalɨñ.

24 Sɨndɨ monɨk oeoe yambɨm nandɨwɨt: endɨ nanañ tɨpi-bimbi met nañ wɨndɨñ nɨm pa tañ, tɨmbi endɨ wɨsɨ-kot it bo nɨm pat-semlak, gañgan Yambattɨ tuopkan ep towilak. Sɨndɨla endok dainan monɨk yapma kleañda, nɨtek tɨmbi nɨm sep towiuk? 25 Tɨmbi sɨndoñnan nanin no endɨ nandɨ-bendɨ wopumlɨ kuñgun lakat yousum ombatawɨk ba? Nɨm ya! 26 Sɨndɨ nepek tip kambak wandin tɨndɨlok tuop nɨm, wɨndɨñda kusei nekta nepek dɨwɨn wala nandɨ-bendɨ wopum pa tañ?

27 Pama klinan indañ wɨn yambɨm nandɨwɨt! Nak ñɨndɨñ sanba: endɨ kena meñ nɨm tañ, ba dasindasinjɨ bo nɨm pa youkañ, gañgan endok pamanjɨlɨ ama wapmañ Solomondɨ dasindasin kɨndem sɨnɨk pa dasilɨñguk endok paman wɨn maklelak. 28 Kli nepek pamanat kena gɨnañ man lambɨ indaumbi, desa dombɨmbi ep siu dɨnekalɨñ wandin wɨn bo Yambattɨ dasindasinjɨ kɨndem emlak, nɨtekta tɨmbi endɨ sɨndok dasindasinjɨ nɨm tɨmbɨ inda-samek? Wɨn nɨm nandañda, sɨndok nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ wɨn lakat sɨnɨk pat-samlak!

29-30 Amatam Yambat nɨm nandɨ-kɨlɨktɨ mañ endok nanandɨnjɨlɨ nanañ tuk nepek wandindokgot pat-semlak. Bepsɨlɨ ikan ñɨndɨñ nandɨ-talelak: nepek gɨtɨk wɨn nɨm pat-samekta sɨndɨ kunelɨñdok tuop nɨm, wala tɨmbi sɨndɨ amatam dɨwɨndɨ tañ wɨndɨñ nɨm tɨnekalɨñ, ba nandɨ-bendɨ wopum nɨm tɨnekalɨñ. 31 Tambo sɨndok nanandɨnjɨlɨ Ama Wapmañjɨlok gɨñgɨt kuñgulokgot pat-samekak, tɨmbi nepek wandin walɨ bo kuñgunjɨlok inda-samekak.”

32 Tɨmbi Yesulɨ gwañgwañiila enbi eñguk, “Kɨkesmɨn tip, sɨndok Bepsɨlɨ ñɨndɨñ tɨndɨla nandum kɨndem dañguk: en ama wapmañjɨ kumbi, sɨndɨ en gɨta kandɨkñe kena tɨnelɨñdok nandɨmbi, wolok tuop tɨñguk, wala tɨmbi sɨndɨ mɨsɨmɨsɨ nɨmnat kunekalɨñ. 33 Sɨndɨ nepenepesɨ pat-samlak wɨn tuatualok kɨmɨpi, mɨnem walinin tɨkembi, pɨmbɨñesɨla emnekalɨñ. Wɨndɨñ tɨnekalɨñda, tuanjɨ nɨm taleukak wɨn kunum gɨnañ pat-samekak. Kumbu amalɨ wɨn kumbu tɨnelɨñdok tuop nɨm, ba kwɨnakamdɨ wɨn nɨm tɨmbɨ kolaukakta tɨmbi walɨ mɨnem lɨksɨ nɨm kolawɨk wandin. Sɨndɨ kwelalok nepenepek wala galk nɨm nandɨnekalɨñ. Tambo sɨndɨ nepek nek Yambattok dainan loloñ sɨnɨk wala galk nandɨnekalɨñ. 34 Kusei ñɨndɨñda: nepek gɨnañjɨlɨ kasɨleum pataknan kandañ gɨnañ nanandɨnjɨlɨ bo wandɨñ pat-samekak.

35-36 Kena gwañgwalɨ molomjɨlɨ nanañ si-jumut tɨndɨnnan nanin undane ilan bɨmbi, wesak wɨlɨmbi, platik sɨnɨk pɨsalɨmnelɨñdok mandɨmandɨ pa tañ, wɨndɨñgangot sɨndɨ kolsalenjɨ pɨndolɨm dɨumbi, kena tɨndɨlok tɨ-pañgɨtam kunekalɨñ. 37 Kena gwañgwalɨ wɨndɨñ tɨ-kuñɨlɨmbi, molomjɨlɨ undane bɨmbi kalak wɨn: kena gwañgwañiilɨ gama kaik papi, mandɨ pakañ. Kena gwañgwa wandin walɨ gwañgwa dɨwɨn yapma kle pakañ. Nak biañgan sanba: molomjɨlɨ kena tɨndɨlok tɨ-pañgɨpañgɨ tɨmbi, nanañ nanelɨñdok enɨ-tiañembi, nananjɨ kle-semekak. 38 Wɨn tim bomup ba puputtɨ kusei kɨmɨpi kɨtɨlaknan undane bɨmbi, kena gwañgwalɨ gama kaik palɨñɨlɨmbi ep tɨmbɨ indaukta, gwañgwa walɨ wakan dɨwɨn yapma kle pakañ.

39 Tɨmbi sɨndɨ nepek ñɨn nɨm nandɨ-kamalanekalɨñ: it molomdɨ kumbu amalɨ nain nekta sɨnɨk bɨwɨk wɨn nɨm nandɨlak. Nandɨwɨmda! endɨ kaik kuñɨpi, il wiapi, gɨnañ loup tɨmbɨmbi kɨmɨsip tɨ-ñɨmek. 40 Wɨndɨñgangot sɨndɨ ‘Ama Sɨsɨnɨktɨ man nɨm tombek bek’ wɨndɨñ nandɨñɨlɨmbi, wolongan kaikan bɨ tombekak. Wɨndɨñda tɨmbi sɨndɨ tomtomnalok tɨ-pañgɨtam kunekalɨñ.”

41 Tɨmbi Petlolɨ nɨñguk, “Wopum, eyout manda elañ wɨn nɨndokgot ba amatam gɨtɨktok?” 42 Eumbi tambane eñguk, “Manda wɨn kandɨkñe ama matañgotañgolat nanandɨn kɨndem palmɨlak wandin wala elet. Wɨn en wakan molomñiilɨ kena gwañgwañii dɨwɨn yambɨ-dɨkñelok nɨmbɨ taleumbi, nanañ mepmettok nain dɨndɨm sɨnɨk danɨ-semektok nɨlak. Molomñɨlɨ kena manda wɨndɨñ nɨmbi, 43 ña kukap undane bɨmbi kalak wɨn: kena gwañgwalɨ nek tɨmbektok nɨñguk wolok tuopkan tɨñgukta endɨ gwañgwa dɨwɨn yapma kle patak. 44 Nak biañgan kena gwañgwa enda ñɨndɨñ sanlet: molomñɨlɨ nepenepel gɨtɨk wɨn endɨ ka-dɨkñeuktok nɨmbɨ taleukak.

45 Gan tɨkap kena gwañgwa walɨ gɨnan gɨnañ ñɨndɨñ nanduk, ‘Molomnalɨ ña sakñelambi, platik nɨm bɨukak’ wɨndɨñ nandɨmbi, kusei kɨmɨpi, kena wembe gwañgwa dɨwɨn joñgo yandɨpbi, nanañ ba tuk kwambɨñ wopum nañbi, kamakama tɨmbekta, nek inda-ñɨmek? 46 Kena gwañgwa molomñɨlɨ kena nain nekta ba nain nekta sɨnɨk bɨukak wɨn nɨm nandɨlakta tɨmbi endɨ nɨm mandɨ palɨmbi, nain wolondañgan molomñɨlɨ undane bɨukak. Bɨmbi, ep tɨndɨn kolan wɨn kañbi, wolok kɨnjan tɨ-lamɨpi, amatam Molom nɨm kɨmɨt-kleañ en gɨta tuanjɨ kolan ombɨ-semekak.

47 Tɨkap kena gwañgwa walɨ molomñɨlok mandan nandɨñguk, gan nɨm tañgoneñguk ba nɨm tɨ-pañgɨpañgɨle tɨñgukta, en nain ombapgan waipmɨlok. 48 Gan tɨkap endɨ molomñɨlok mandan wɨn nɨm nandɨñgukta makleumbi, nain dumangan waipmɨlok. Wɨndɨñgangot tɨkap Yambattɨ ama nola gwɨlam asup mɨmɨnda endɨ wolok tuopkan tambon ombɨ-mɨlok nandɨlak, ba endok kiinan kena wopum kɨmɨkɨmɨlɨnda, endɨ wolok tuopkan kenalok bien indauktok nandɨlak.”

49 Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Nak komba kwelan kɨmɨlam dɨuktok indañgutta ñɨndɨñ nandɨlet: komba walɨ ikan dualɨmda, wɨn kɨndem sɨnɨk. 50 Gan nak dama tuk walan no* Tuk wɨn mɨlap ba pɨñgɨp gawat Yesulɨ bembektok tɨñguk wala elak. iilok nanbɨ taletalen. Tuk wɨn gama nɨm iñgutta tɨmbi mɨlap walɨ gɨnañna tɨmbɨ mɨlatalak. 51 Sɨndɨ nak amatam kwelan ep tɨmba busukñenengan kunelɨñdok indañgut wɨndɨñ nandañ ba? Wɨndɨñ nɨm. Nak ñɨndɨñ sanba nandɨwɨt: tambo nak amatam ep tambɨlettok indañgut. Naka tɨmbi 52 man ñɨndɨñgɨtta kusei kɨmɨpi, kundit ñɨndɨñ inda-ta-ñaukak: sambat kɨt meñ noñgan yakan pa kuañ endɨ tambɨpi, kɨmɨn tɨpet indambi, tɨpettɨ tambon, tɨpet gɨt nolɨ tambon wɨndɨñ ipi, nɨsɨñgan tambon tambon kanjɨk tɨ-kunekalɨñ. 53 Wɨndɨñ tambɨpi, bep nɨñan endɨ nɨsetkan tambon tambon ipi, kanjɨk tɨndekamɨk, tɨmbi me wemba endɨ bo nɨsetkan tambon tambon ipi, kanjɨk tɨndekamɨk, tɨmbi nambɨn tam gɨt yapman tam endɨ nɨsetkan tambon tambon ipi, kanjɨk tɨndekamɨk.”

54 Yesulɨ amatam kɨmɨn wopumda yousɨm ñɨndɨñ bo enguk, “Sɨndɨ mulukualɨ tuk kimbɨñ kandañ indam bɨumbi kañbi, wolongan ñɨndɨñ pa eañ, ‘Gwi bɨutak’ wɨndɨñ eumbi, wolok tuop indalak. 55 Tɨmbi sɨndɨ sasalelɨ klinan kandañ nanin pendɨp bɨumbi kañbi, ñɨndɨñ pa eañ, ‘Maim kunduwat dɨutak’ wɨndɨñ eumbi, wolok tuopkan indalak. 56 Ama manjɨ mambenjɨ tɨpelat! Sɨndɨ kunum gɨt kwettok plon nek indalak wɨn kañbi, maim iletak ba gwi pɨutak wɨn ka-kɨliñ eañ. Gan nɨtekta tɨmbi sɨndɨ man ñɨndɨñgɨt nepek nek indalak wɨn kañbi, kenanalok kusei nɨm ka-nandɨ-dakleañ? 57 Ba kusei nekta sɨnlok ep tɨndɨnjɨ plon nek ñalɨ dɨndɨm sɨnɨk wɨn bo nɨm ka-danbi, wolok tuop tañ?

58 Tɨkap ama nolɨ manda plon gapɨlep tɨmbɨmbi, sɨtɨ telaknan yakan ñañɨpi, mandanjet e-salendemɨktok nɨka tɨmbekañ. Nɨm kañbi endɨ gɨñgɨnembi, gep tiañembi, manda kandanloñ gapɨlɨmbi, endɨ bo tem dumandok kiinan gapɨlɨmbi, endɨ gepmbi, it kwambɨñnan gapɨlek. 59 Biañgan ganlet, dɨk it kwambɨñ gɨnañ papi, mɨnem nɨtek ombɨ-ñɨmlok een wɨn gɨtɨk ombɨ-mɨ-taleuñ wolok tuop.”