1 Bere nhini thangunu Kangkarlmawu-ka nungardurr warda da nan thangunu kathu Kelili i pangu warda wangu nadha dini da nan-nu Judea. I puy deyida wangu nadha dini da ngamimarda pangu kathu da ngipilinh nan Jordan. I kardu wurnangat nimin-ya puyemnawerr-yu i nukunu-ka murrinh deyida wurdininthethiththa dini.

2 Bere kardu nugarn ngamere pana ngarra murrinh law kardu Jews pigunu marda pumerttha purni, kardu Pharisees-ya, purnenadhaneme ngarra Jesus-nu i murrinh perrenathuktha-mana-wa-neme. I pumamnaneme, “Ya. Ngarra-re murrinh law nekineme yibim-yu? Mange-ka patha nhini-yu kardu nugarn kanipart kurdurinumi mani-yu palngun ngarra nukunu-yu?” 3 Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nukunu Moses-ka ngarra mam murrinh nhini-nu-yu?”

4 Mu peneme kathu-ka pumamnaneme, “Kanhi-wa murrinh Moses mam-yu da murntak warra-ya, ‘Kardu nugarn ngatha marda mart kardu palngun nukunu kanipart kurdurinumi-ka nhini nukunu-ka murrinh karilil ngarra nanhthi peypa mere marda mart kardu palngun nukunu nhini-yu. I kangemut warda nanhthi peypa murrinh nhini-yu ngarra palngun nukunu i nhini-ka kanipart warda thathpirr kurdurinumi-yu palngun nukunu-yu.’ Nhini-wa murrinh Moses mam-yu.”

5 Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nga. Nukunu Moses darntilil murrinh law pana-ka nhini nanki-ka kardu tetenumanthi-wa numpan i mange ngarra nanki da matha marda numanganart numpan. 6 Mu da marra-re kathu ngarra Yile neki mampatha da putek ngala kanhi-ka kardu nugarn i kardu palngun mampunkuwathangintha. 7 I da-ka nhini weyida kardu nugarn-ka kaninkupart-warda-ngintha ngarra yileyile i kalekale-yu i benginthalet ngarra palngun nukunu warda. 8 I nhini peningintha-ka kardu numi da matha warda kurrungintha nhini-yu. Nhini peningintha-ka kardu mere warda perrkenku kurrungintha-yu, mu kardu numi da matha warda nhini-yu wurranngintha. 9 Yile neki-ka kardu nugarn i palngun mampunkuwathangintha i bangampunkuletngintha i kardu numi da matha warda wurranngintha nhini-yu. Mu nhini-ka mere warda kardu nangkal bunkulangngintha nhini-yu.” Jesus kathu-yu mampirruneme.

10 Bere nhini thangunu Jesus i pulangay nukunu-ka puddamkawurlneme ngarra thelput da i parnamkardineme. I pulangay nukunu-ka parramkadharrpuneme murrinh pangu ngarra kardu Pharisees merrudhaneme dini-yu.

11 Bere Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nga. Kardu nugarn ngatha kanipart kurdurinumi ngarra palngun nukunu i palngun numi kathu mabert i benginthalet-ka nhini nukunu-ka da mange wiye-wa mamnge nhini-yu ngarra palngun marra-re kanampart-yu. 12 I ngana deyida kardu palngun ngatha kanipart kurdurinumi ngarra nangkun nigunu i kardu nugarn numi kathu mabert i benginthalet-ka nhini nigunu-ka da mange wiye deyida mamna nhini-yu nangkun ngarra nigunu marra-re kanampart-yu,” Jesus kathu-yu mampirruneme.

13 Bere kardu terert-ka kardu mamay pigunu pumenmertidha purni ngarra Jesus-nu kardu manthadhapnu pi i murrinh parradharrpunu pi ngarra Yile nukunu wangu. Mu kardu pulangay nukunu Jesus-ka kardu pubuynkumadhaptha-mana-wa-neme ngarra kardu pumenmertidha mana-wa kardu mamay ngarra nukunu-nu.

14 Mu Jesus-ka bampunkumangkarduneme pulangay nukunu pubuynkumadhaptha-mana-wa-neme i nhini nukunu-ka pumamkamardaraki-warda-neme i mampirru-warda-neme, “Ya peneme. Kardu mamay kanhi-ka purunganu kathu i mere nubunkumadhap-nukun-neme. Kardu nangkal ngatha murrinh ngarra ngay mangabathnu kardu nginipunh mamay kanhi deyida mani murrinh pumamngabath pumpan-ya nhini kardu-ka Yile ngay-ka kardu pirrapenu pani kardu nhini-yu.

15 “Mu nga,” Jesus kathu-yu mampirruneme. “Kanhi-ka murrinh thathpirr-wa. Kardu mamay kanhi-ka le thathpirr parnamnga i murrinh pumamngabath parnam ngarra ngay-nu-yu. I kardu wurnangat warda ngatha murrinh thathpirr pumangabathnu mangini kardu mamay kibimkadhuk kanhi mani-yu, nhini Yile ngay-ka pirranpenu warda pani kardu nhini-yu. Mu nga. Kardu nangkal ngatha mere murrinh pumangabathnu-ka, nhini kardu-ka mere Yile neki nukunu parninu nhini-yu.” Jesus kathu-yu mampirruneme.

16 Bere nhini thangunu Jesus-ka dininbetkuttha kardu mamay-yu numi numi ngarra lawali nukunu pirriningkadhuktha i kardu mamay numi mebertidha i puy merradha dini Jesus-yu. I nukunu-ka menpedhadhaptha dini ngarra pelpith-yu i ngarra Yile nukunu danirradharrpudha dini kardu bere matha wangu pirranpenu pani.

17 Bere nhini thangunu Jesus-ka dempirnturt i wurrinililidha pangu warda wangu. Bere kardu nugarn numi-ka nanawinhararttha kathu dini ngarra Jesus-nu i demnawinhipingkarl kumparra pangu warra. I mamna kathu, “Pule, nhinhi-ka kardu patha-wa. Mu ngay-ka da-ka ngarra ngamanu ngurru ngarra Yile neki nganinu da bere matha wangu-yu?” Kardu nugarn nhini kathu dantharrpu ngarra Jesus.

18 Bere Jesus kathu-ka mamna, “Thangku-nu nhinhi namnga-yu ngay-ka kardu patha-yu? Mere nangkal ngadha kardu patha kani-yu, mu Yile neki da matha patha thathpirr-yu. 19 Nga. Nhinhi-ka the mana thanthin murrinh ngarra Yile neki da murntak warra mam-yu. I murrinh-ka kanhi-wa mam, ‘Kardu-ka mere thu thubat nukun i mere thurdurinumi nukun. I mere nukun da mange nangerithuk thurru kardu ngarra palngun nugarn karnabuy nukunu-yu. I mere darrarart nukun thurru. I mere tharrayirrarart nukun thurru. I mere nukun nankapdap thurru. I ngarra yileyile i kalekale dirruyewupnungintha thurru i murrinh narrubathnungintha thurru.’ ” 20 I kardu nhini kathu-ka mamna, “Pule, murrinh nhini-ka kardu mamay-re ngardidha i marra kanhi da mana murrinh bere matha mebaththa ngardi murrinh nhini-yu.”

21 Mu bere Jesus-ka marda thathpirr merttha wurrini kardu nhini-nu-yu. I memnabirl pirrim yuthpan i murrinh warda mamna, “Nga. Da mange numi da matha warda thamanu thurru. Nanhthi purrkpurrk ngarra nhinhi warda ngatha thelim thamanu i ku mani nhini-ka tharramutmutnu thurru kardu ngarra nanhthi mananhthi-wunka. I nhini thangunu-ka da ngarra Yile neki-re thimardawithnu-ka nhini-ka nanhthi patha-ka mere warda thaniyeymanu nhini-yu. I bere mampa, thurru warda i mange nhini thamanu i thurdingawurlnu ngarra ngay deyida kathu i thangirwaknu warda thani ngarra ngay wangu nhini-yu. I da nakurl-te-ka Yile neki-re nanhthi patha nimin-ya pampamutnu da ngarra nukunu wangu-yu. I bere mampa, thurru warda i mange nhini thamanu i thurdingawurlnu ngarra ngay deyida kathu i thurrunu warda ngarra ngay nhini-yu.”

22 Mu kardu nugarn nhini murrinh nhini-re binthepup-ka nhini nukunu-ka kardu warda danimardathintha pirri nhini-yu. Nhini nukunu-ka nanhthi purrkpurrk terert kanthidha dini i mere da matha ngarra thelim midha nhini-yu. Bere nukunu nhini-ka kanampart warda ngarra Jesus-yu i nadha dini pangu warda wangu danimardathintha wurrini.

23 Bere nhini thangunu Jesus-ka wurdampirrumardarduyneme ngarra pulangay nukunu i mampirruneme, “Nga. Kardu nangkal ngatha nanhthi purrkpurrk terert mammath wurran-ka nhini-ka da tetemanthay-wa nhini-yu mere ngarra kama pinanu Yile neki ku Pule ngala ngarra kardu nhini-yu.” 24 Mu kardu pulangay nukunu Jesus-ka pumemnamardat-warda-neme murrinh pangu ngarra Jesus menadha pirri-yu kardu pangu ngarra nanhthi terert kanthidha dini i ngarra murrinh peneme deyida wanku mampirruneme.

Bere Jesus-ka murrinh deyida mampirruneme, “Nga. Kardu darrikardu ngay,” mampirruneme. “Kardu nangkal ngatha nanhthi terert mabath kurru i purduyemitnu purru ngarra nanhthi nhini-ka, nukunu nhini-ka da tetemanthay nimin-ya mere ngarra kama pinanu Yile neki ku Pule ngala ngarra nukunu nhini-yu. 25 Nga. Ku nan ku camel nganaka? Ku-ka da tetemanthay-wa ngarra kanirdi-yu ngarra da weyi kamarl ngarra nanhthi nil-yu, nawa? I mange nginipunh nhini mani-ya da-ka tetemanthay nimin-ya kardu nangkal ngatha nanhthi terert wanku mammath wurran ngarra pimardawithnu ngarra da Yile neki nukunu wangu-yu i pinu pangu-yu ngarra nukunu-yu,” Jesus kathu-yu mampirruneme. 26 Bere ngana deyida peneme nhini-ka pumemnamardatneme ngala da matha murrinh ngarra Jesus thangunu merrudhaneme pirri-yu. I murrinh pumemnungkuneme mange peneme ngatha, “Ya. Kardu nangkal mani warda Yile neki manthiyibirnu-yu i panmardawithnu kangkarl-yu ngarra da nukunu-yu?”

27 Bere Jesus-ka mempirrubirl-warda-neme pirrim yuthpan i murrinh mampirruneme, “Kardu-ka mere nangkal meyibirnu mange nukunu ngatha-yu, wurda, mu Yile neki da matha mani mayibirnu-yu. Nukunu da matha mani kardu manthibirnu-yu. Nukunu da matha mange da terert warda ngatha kama kurru nhini-yu.”

28 Bere nukunu kathu Peter-ka mamna ngarra Jesus, “Nga. Ngankuneme-ka ngarnamkapart-warda-neme nanhthi purrkpurrk terert-yu, i kardu darrikardu ngankuneme wanku, i nanhthi thelput i nanhthi terert warda ngatha ngarnamkapartneme nhini weyida ngarra nhinhi warda nganhiriwaknemenu nguru-yu.”

29-30 Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nga. Kanhi-ka murrinh thathpirr-wa manarrunemenu kanhi-yu. Kardu nangkal ngatha thelput nukunu panipartnu i kardu ngathan, munak, kalekale i yileyile i kardu wakal nukunu paninpartnu i da ngarra putek nukunu wanku panipartnu i ngarra ngay warda pangiriwaknu pani i murrinh ngarra ngay pantherlerrnu purru, nhini Yile ngay-ka panamutmutnu purru thelput terert-ya i kardu ngathan terert, munak terert, kalekale terert, yileyile terert i wakal terert-ya i da putek terert panamutmutnu purru ngarra da putek ngala kanhi ngadha paninu-yu. I ngana deyida kardu ngamere ngatha kathu da tetemanthay da wiye thathpirr pubunapaknu puru, mu nukunu nhini-ka bere ngatha wangu pangiriwaknu purru, nhini nukunu-ka bere matha wangu paninu kangkarl da ngarra Yile ngay wangu dim.”

31 I Jesus-ka murrinh deyida mampirruneme, “Nga. Kardu terert ngamere ngarra kardu pumemnungalangala pumpan da ngarra putek ngala kanhi, nhini kardu-ka kunungingki warda thathpirr puyunu tiduk da ngarra Yile neki nukunu wangu. I kardu terert ngamere deyida-re kardu ngarra kunungingki pubamnupak pumpan da ngarra putek ngala kanhi, nhini kardu-ka ngala warda thathpirr puyunu kumparra ngarra da Yile neki nukunu wangu.” Jesus kathu-yu mampirruneme.

32 Bere nhini thangunu Jesus i pulangay nukunu-ka purnelilidhaneme ngarra mayern da Jerusalem-nu warda wangu. Jesus-ka kumparra pangu warra wurrinililidha. I pulangay nukunu-ka pumemnamardatneme ngarra nukunu-yu. I kardu ngamere deyida ngarra parraniriwaktha purni tiduk-ka perrenham.

Bere Jesus-ka kardu pulangay nukunu da matha panpunkuwerrneme mange peneme da matha. I murrinh warda mampirruneme murrinh ngarra kardu da mange wiye pumananu puru-yu da ngarra Jerusalem wangu. 33 “Nga peneme. Nubingayepupneme,” Jesus kathu-yu mampirruneme. “Nekineme kanhi-ka da Jerusalem-nu warda wangu thurranneme. I da pangu-ka ngay kardu ngarra darrikardu nanki thathpirr-ka pumangirtanu warda nhini-yu. I nhini thangunu ngay-ka pumangibertinu puru ngarra ku yilarn ngala ngala i kardu ngarra murrinh law puddanpunthethith pumpan. I nhini thangunu-ka pubungipaknu kumparra pangu warra ngarra kardu. I murrinh thirrukduk pumangirdarrithaknemenu ngay mana-wa da mange wiye mebaththa ngurrini-yu. I nhini-ka murrinh pumanganu warda ngay-ka thu pungibatnu i ngupupnu. I nhini thangunu ngay-ka pubangimardanu i pumangibertnu pangu warda wangu kardu ngarra mere thathpirr Jews-ya. 34 I kardu nhini-ka pirangikampanu parni i parningingkabebenu parni nanhthi thade-re i thu pumangirdarrilalarrnu parni thu whip-te. I nhini thangunu-ka thu pungibatnu i puddungirinuminu warda nhini-yu. Mu da perrkenkuneme mana pamanu-ka ngay-ka ngurdingkabirl-deyida-nu,” Jesus kathu-yu mampirruneme ngarra pulangay nukunu-yu.

35 Bere nhini thangunu piguna James i John-ka punnanadha ngarra Jesus-nu. Yile piguna-ka nukunu nan-wa Zebedee. Bere piguna kathu-ka pumamna ngarra Jesus, “Pule, kardu nhinhi-ka da mange nangarrunu mani nganku-nu-yu?” 36 “Ngarra-wa mange manarrunu ngay-yu?” Jesus kathu-yu mampirru.

37 I piguna kathu-ka pumamna, “Nga. Ngarra nhinhi-re kardu Pule ngala thathpirr thinu da kangkarl pangu-ka, nganku-ka kardu pule ngala deyida mani ngenu i ngenhinganangurrunu mani ngarra nhinhi ngurru-yu batbat i thakunh-yu?” Parramkadharrpu piguna kathu-yu.

38 Mu Jesus kathu-ka mampirru, “Nanku-ka da mange mere thathpirr the numabath da mange ngala da matha pana-yu ngarra narramngidharrpu-yu. Kardu pana ngarra Jerusalem-ka thu pungithuknu puru i pangilututnu warda purru. I mange mere patha purunganu. Nanku-ka mange nhini deyida-nu pumanarrunu puru, na?”

39 I piguna kathu-ka pumamna, “Yu, nganku-ka marda-wa ngumangankart nhini-yu.” I Jesus kathu-ka mampirru, “Yu, bere-ya. Mange-ka nhini da matha pumanarrunu-yu, i nhini-ka mange mere patha purunarrunu. 40 Mu kardu pana ngarra penginganangurruninthanu ngarra batbat i thakunh-te-ka ngay-ka mere ngarra nukun mankungkarartnintha kardu nhini-yu. Mu Yile ngay-ka mampunkungkarart-wardarra-nintha kardu ngarra batbat i thakunh-te pininthanu-yu,” mampirru Jesus kathu-yu.

41 Bere kardu ngarra pulangay ngamere kardu 10 kathu-ka puyempirruyepup murrinh ngarra piguna James i John pumenadha pe ngarra Jesus i nhini-ka peneme-ka parrampirrurithi warda ngarra piguna nhini-nu-yu.

42 Bere nhini thangunu Jesus-ka panpunkuwerrneme kardu pulangay nukunu-yu i mampirruneme, “Nga peneme. The mana nanthinpunkuneme-ya kardu pule ngala ngala pangu kardu mere thathpirr Jews-ya. Kardu pule ngala ngala nhini-ka da tetemanthay pirrimpirra ngarra kardu-nu-yu. I kardu pule ngala pirrimpirra ngarra kardu wurnangat nimin-ya.

43 “Mu nankuneme-nu-ka mange mere nginipunh nhini mani nanemenu. Kardu numi ngatha ngarra nankuneme marda mart kardu pule ngala pinarrunemenu, nhini nukunu-ka kunungingki-wa buynupaknu i manankumanpi-warda-ngatha-neme kurru nhini-yu. 44 I kardu numi ngatha marda mart kardu kumparra pinarrunemenu, nhini nukunu-ka kunungingki-wa buynupaknu i manankumanpi-warda-ngatha-neme kurru. 45 Nginipunh ngay mani kardu ngarra da kangkarl kathu ngurdamnarrathut-ka ngurrinidha da putek ngala kanhi kardu-wa-nu manmanpinu ngurru, mere kardu-nu pumangimanpinu puru. I ngana deyida ngurrinidha da kanhi-ka kardu-nu ngunarrapupnu i kardu-ka ngay-re-wa mananthibirnunu-yu. Ngay-ka ngunarrapupnu da mange wiye thangunu numedha nardi. I nhini thangunu-ka kardu mananthibirnu-nu.” Jesus kathu-yu mampirruneme.

46 Bere Jesus i pulangay nukunu-ka parramkaruyneme ngarra da nan Jericho i pirrinidha-ngadha-neme pangu da. I bere ngarra pumpankardurr-te-warda-neme-ka wunku kardu wurnangat parrampunkuriwakneme, i kardu kamarrama manta pangu da dinidha ngurru ngarra da mayern. Kardu nhini-ka kardu bere matha wangu dinikaykaydha ku mani-nu. Murrinh nukunu-ka nan-wa Bartimaeus. I yile nukunu-ka nan-wa Timaeus.

47 Bere ngarra nukunu-re Bartimaeus binthepup ngarra Jesus kardu Nazareth-mawu wurrinililidha manta ngarra nukunu, nhini nukunu-ka dimnakay warda i mamna, “Jesus, kardu tharntethbath ngarra King David thangunu kathu. Panhingamardathin ngadha ngay-nu i nangimanpinu.”

48 Mu kardu wurnangat kathu-ka pumamna ngarra nukunu Bartimaeus, “Ya. Nadhap ngadha. Mere thinakaykay derrk da matha thi.” Mu nukunu-ka puy deyida wangu dininakaykaydha lurruth da matha i menadha dini, “Ya Jesus. Kardu tharntethbath ngarra King David thangunu kathu. Panhingamardathin ngadha ngay-nu i nangimanpinu.”

49 Bere Jesus-ka pirret i murrinh mampirra ngarra kardu, “Ya. Niranakay kathu purrunu kanhi.” I nhini-ka pibimnakay warda kardu kamarrama nhini-yu i pumamna, “Ya. Le warda thi. Thewirnturt, kagu. Nukunu-ka pirrimpakay nhinhi-nu.”

50 Bere nukunu Bartimaeus-ka nanhthi kawut nukunu kanthinyegarl i kanampart i dempirnturt wurdawal kangkarl wangu i wurrininadha ngarra Jesus-nu warda wangu.

51 I Jesus kathu-ka mamna ngarra nukunu, “Thangku-nu? Mange ngarra-wa mampanu?” I kardu kamarrama kathu-ka mamna, “Pule, nangingkawathanu kamarl ngay patha ngurrubirlbirlnu.” 52 I bere Jesus kathu-ka mamna, “Ngay-ka manhingkawathanu kamarl ngarra nhinhi, nhini-ka murrinh ngarra ngay thangunu namngabath kamarl pana manhingkawathanu-yu. Mampa-ya nhinhi-ka thurrunu warda.”

Bere da nhini thangunu-re-ka kardu kamarrama nhini-ka wurrinibirlbirldha warda i kardu kamarl-ka patha da matha mebaththa wurrini. I nukunu nhini-ka daniriwaktha warda wurrini ngarra Jesus-yu.