Lucas ayvu porã ombopara va'ekue
Lucas ayvu porã ombopara va'ekue
Lucas ma poropoanoa ha'e apóstolo Paulo hirũ raka'e. Jesus Cristo yva re ju oo rire Lucas mokoĩ kuaxia ombopara raka'e. Jypygua ma kova'e, Jesus rekokue oĩa. Ha'e gui amboae ma apóstolo kuery rembiapokue oĩa Atos 'epy va'e ju. Atos omboypya py Lucas aipoe'i: “Jypygua kuaxia ndevy Teófilo ambopara va'ekue ma amombe'u aguã Jesus ojapo va'ekue ha'e nhombo'eague ha'e javi, yvate heraa ára peve” he'i va'ekue (Atos 1.1-2a).
Lucas ma heta ombopara Jesus mba'emo re ombojoja reve nhombo'eague. “Ava ra'y ojeapo va'ekue ou ojou ha'e ogueraa jepe aguã okanhy va'ekue” (19.10). “Okanhy va'ekue” he'ia py ma nhande kuery re ae ijayvu vy, amboae henda py ipara oinya rami: “Nhande kuery ha'e javi nhakanhymba javy vexa'i rami, peteĩ-teĩ jajepe'a va'ekue tape gui. Ha'e ramo hexe ma Senhor omoĩ nhande kuery ha'e javive reko vaiaty” (Isaías 53.6). Ha'e nunga rupi nhande kuery re ae Jesus ombojoja vy omombe'u raka'e vexa'i okanhy va'e, peráta hatã'i va'e okanhy va'e ha'e ta'y okanhy va'e (capítulo 15). Nhande kuery rekaa rupi Jesus ou raka'e, nhandereko vaiaty gui nhandereraa jepe aguã. Nhanderuete nhanemboaxy ete vy Gua'y Jesus ombou raka'e nhandereraa jepe aguã, mba'eta Gua'y re nhandereko vaiaty ha'e javi omoĩ raka'e nhanderekovia opaga aguã.
1
Ijayvu ypyague
1 Heta ma ikuai ore kuery mbyte rupi mba'emo oiko va'ekue mboparaare.
2 Ha'e kuery ombopara jypy'i guive hexaare ha'e ayvu mombe'ua kuery orevy ijayvuague rami vy.
3 Ha'e rami ae avi xeruvixa Teófilo, xee voi jypy'i guive ha'e nunga ha'e javi aikuaa porã rire aỹ ambopara porãve ndevy jorire-rire opyta porã aguã,
4 nembo'eague reikuaa aguã anhetẽ etea.* Atos 1.1,2
Zacarias ha'e Isabel re ijayvua
5 Ha'e gui Judéia pygua huvixave Herodes oĩ jave oiko peteĩ sacerdote Zacarias hery va'e, Abias ramymino kuery regua. Ta'yxy ma Arão ramymino Isabel hery va'e.
6 Ha'e kuery ma Nhanderuete renonde heko porã va'e ikuai, Senhor ijayvua ha'e ojapo uka va'e ha'e javi ojapo vy.
7 Ta'y va'e'ỹ guive, mba'eta Isabel imemby va'erã e'ỹ, ha'e mokoĩve ikakuaakue meme.
João Batista itui'i aguã omombe'u ma voiague
8 Ha'e gui Zacarias ma Nhanderuete renonde rupi omba'eapo oikovy sacerdote reko rami vy, xortea oexaa rupi oiporavoa rire.
9 Ha'e vy sacerdote kuery reko rami vy oike Senhor pegua henda iky'a e'ỹ va'e py heakuã porã va'e oapy aguã.
10 Ha'e ramia ja heta va'e kuery ma oka py ikuai onhembo'e okuapya py.
11 Ha'e gui ixupe ojexa uka peteĩ anjo Senhor-a guigua, altar heakuã va'e rapyaty oiporu kuaa regua re.
12 Zacarias oexa vy onhemondyi vaipa, okyje guive.
13 Ha'e rã anjo aipoe'i ixupe:
— Zacarias, ekyje eme. Oendua ma rejerurea. Ha'e nunga rupi aỹ ndera'yxy Isabel oikuavã'i 'rã ndera'y, ha'e rã remboery 'rã João.
14 Ha'e va'e ma rerovy'a vaipa 'rã, ha'e heta 'rã ovy'a oiko'iague oendu vy.
15 Ha'e ma omboyvatepy 'rã oiko Senhor renonde, ndoy'ui 'rã vinho, neĩ iro va'e. Hexe Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ anho 'rã oĩ, ixy oguereko'ia ára guive.
16 Ha'e ojapo 'rã Israel kuery heta ojeko rerova aguã rami Senhor Nguuete re.
17 Ha'e oo 'rã Senhor renonderã, Elias rami inhe'ẽ ha'e ipo'aka va'e vy, ojapo aguã tuu kuery opy'a py gua'y kuery oayvu, ha'e onhe'ẽ rendu e'ỹ va'ekue heko porã va'e ju ikuai aguã rami, ha'e rami vy peteĩ regua oguereko katu aguã Senhor peguarã — he'i.
18 Ha'e gui Zacarias oporandu anjo pe:
— Mba'exa tu aikuaa ta ha'e nunga? Mba'eta xee ma xetuja'i ma, ha'e xera'yxy voi guaimi'i ma.
19 Anjo ombovai:
— Xee ma Gabriel, Nhanderuete renonde aiko va'e. Ha'e ae xembou ndevy mba'emo porã amombe'u aguã.
20 Ha'e rami teĩ xeayvua ndereroviai rire nandeayvuẽvei 'rã, nda'evevei 'rã ndeayvu aguã ha'e nunga ojeupity e'ỹa ja, mba'eta ojeupity 'rã oa'angaague py ae — he'i.
21 Ha'e ramia ja heta va'e kuery oarõ okuapy Zacarias. Ha'e kuery onhemondyipa, henda iky'a e'ỹ va'e py oiko are rã.
22 Ha'e gui ha'e oẽ vy nda'evevei ijayvu aguã. Ha'e ramo oikuaa okuapy henda iky'a e'ỹ va'e py mba'emo oexa ra'eague. Okuã py rive omombe'u, nda'ijayvuẽvei vy.
23 Ha'e gui guembiaporã va'ekue ojapopa ma vy oo ju ngoo katy.
Isabel ovy'a vaipa oikovyague
24 Ha'e rire ma ta'yxy Isabel oguereko'i ma vy ndojexa ukavei peteĩ nhiruĩ jaxy re. Ha'e vy aipoe'i:
25 — Ha'e rami Senhor ojapo xevy, xere oma'ẽ vy, amboae kuery ndaxejou vaivei aguã.
Jesus oiko aguã omombe'u ma voiague
26 Mboapy meme jaxya py ma Galiléia yvy re Nhanderuete ombou anjo Gabriel Nazaré tetã py.
27 Ha'e py oiko peteĩ kunhataĩ omenda va'erã peteĩ ava Davi ramymino José hery va'e re. Kunhataĩ rery ma Maria.* Mateus 1.18-21
28 Ha'e va'e oĩa py anjo oike vy aipoe'i:
— Temimboaxy ete evy'a ke, ndereve Senhor oĩ ramo — he'i.
29 Pova'e ayvu Maria oendu vy onhemondyi vy opẽxa rei: “Mba'e he'i vy nda'u po rami oxarura xevy?” he'i.
30 Ha'e rã anjo aipoe'i:
— Maria, ekyje eme, mba'eta Nhanderuete nemboaxy.
31 Ha'e rã rereko'i 'rã, reikuavã 'rã peteĩ ava'i. Remboery 'rã Jesus.
32 Ha'e va'e ma yvate 'rã, ha'e ixupe “Yvate ete va'e Ra'y”, 'ea 'rã. Senhor Nhanderuete omoĩ 'rã huvixarã, tamoĩ Davi rekovia.
33 Jacó ramymino kuery re opena riae 'rã, ipo'akaa ndopai 'rã guive — he'i.
34 Ha'e ramo Maria aipoe'i anjo pe:
— Mba'exa 'rã tu ha'e nunga oiko? Mba'eta xee peteĩgueve ma avakue pe ndajekuaa ukai teri va'eri.
35 Anjo ombovai:
— Ndere oguejy 'rã Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ, ha'e Yvate ete va'e po'akaa ndeao'i 'rã okuaray'ã py. Ha'e nunga rupi iky'a e'ỹ va'e oiko ramo ixupe “Nhanderuete Ra'y” 'ea 'rã.
36 Neretarã Isabel voi oguereko'i ma oikovy, guaimi'i ma teĩ. Kova'e re mboapy meme jaxya ma oguereko'iague, imemby 'rã e'ỹ va'ekue ri.
37 Mba'eta Nhanderuete pe ma nda'ipoi haxy va'e ijayvuague ha'e javi py — he'i.
38 Ha'e ramo Maria aipoe'i:
— Apy ma aĩ Senhor rembiguai. Tove toiko xevy ndeayvuague — he'i. Ha'e gui anjo ojepe'a ju oĩa gui.
Maria oipouague Isabel
39 Ha'e va'e jave ma Maria oiko katu vy oo pojava yvy'ã ikuai va'e katy, peteĩ tetã Judá regua py.
40 Zacarias ro py oike vy oxarura Isabel pe.
41 Maria oxaruraa ha'e oendu rã kyrĩ va'e omyĩ guyru'i py. Ha'e ramo Isabel re Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ anho oĩ ramo
42 ijayvu atã:
— Kunhague ikuai va'e gui ndere ima'endu'a porãave, ha'e rereko'i va'e voi ima'endu'a porãmby ete 'rã.
43 Marã ramigua nda'u aiko ndee xe-Senhor xy xepou vy reju aguã?
44 Mba'eta rexaruraa aendu ramove kyrĩ va'e ovy'a vy omyĩ guyru'i py.
45 Revy'a ete 'rã rerovia rire, mba'eta ojeupity 'rã Senhor ndevy ijayvuague — he'i.
Maria oporaeiague
46 Ha'e ramo Maria aipoe'i:
— Xepy'a py amboete Senhor,
47 ha'e xenhe'ẽ ovy'a Nhanderuete xereraa jepeare re.
48 Mba'eta oma'ẽ xee hembiguai yvyĩ'i va'e aikoa re.
Ha'e ramo aỹ guive xevy “Ovy'a ete” he'i pavẽ 'rã,
49 mba'eta Ipo'akapa va'e ojapo porã xevy,
Iky'a e'ỹ va'e hery va'e.
50 Ha'e ma omboaxy 'rã henonde ojererokyjea rupi ikuai va'e,
raka'eve rã ikuai jevy-jevy va'e kuery voi.
51 Ipo'akapaa rupi oiko vy omoaĩmba opy'a py onhemboyvate rei va'e kuery.
52 Oipe'a ipo'akakueve, ha'e rã yvyĩgueve'i ma omboyvateve.
53 Omoevyatãmba inhembyayi va'ekue,
ha'e rã iporiau e'ỹ va'e kuery ma omondoukapa rive.
54 Omboaxya rupi vy oepy guembiguai Israel kuery ijayvuague re ima'endu'a vy,
55 Abraão ha'e hamymino kuery pe ojapo porã riae aguã re,
nhaneramoĩ kuery pe ijayvuague rami vy — he'i.
56 Ha'e gui Maria ma mboapy jaxy re opyta Isabel ro py. Ha'e va'e rire oo ju ngoo katy.
João Batista itui'iague
57 Ha'e gui Isabel oguereko'i aguã ára ovaẽ ramo oikuavã ava'i.
58 Ha'e ramo Senhor omboaxya ha'e katy'i ikuai va'e ha'e heta va'e kuery oikuaa vy ovy'a avi okuapy hexeve.
59 Oito araa py jogueraapa ava'i pire omboi uka aguã. Ha'e rami vy omboeryxe okuapy tuu Zacarias rery rupi.
60 Ha'e ramo ixy aipoe'i:
— Any teve. Ha'e rami 'rãgue py João 'rã hery — he'i.
61 Ha'e ramo hetarã kuery aipoe'i:
— Ha'e gui ha'e rami peneretarã kuery hery va'e ndoikoi va'eri — he'i okuapy.
62 Ha'e rami vy tuu pe ju opo py oporandu marã rami pa omboeryxea re.
63 Ha'e gui tuu ojerure peteĩ yvyra pe'i re, ha'e vy ha'e va'e re ombopara: “Hery ma João” he'ia. Ha'e ramo ha'e javive onhemondyipa okuapy.
64 Ha'e ramove ijuru oipe'aa rã ijayvuẽ ju. Ha'e vy omboete Nhanderuete.
65 Ha'e py ikuai va'e ha'e javi onhemondyipa, ha'e Judéia katy'i yvy'ã reia rupi ikuai va'e kuery pe voi omombe'upaa.
66 Ha'e javive ha'e nunga oendu vy opy'a re omoĩ okuapy. Ha'e vy aipoe'i:
— Mba'e nungarã nda'u ha'e va'e ava'i oiko? — he'i okuapy. Mba'eta hexe Senhor po oĩ.
Zacarias oporaeiague
67 Ha'e gui tuu Zacarias re Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ anho oĩ ramo omombe'u ayvu. Ha'e vy aipoe'i:
68 — Ta'ima'endu'a porãa Senhor Israel kuery Ruete re,
mba'eta oikuaa pota ma guembiporavo ikuai va'e re oepy aguã.
69 Ha'e vy ombou peteĩ nhandereraa jepearã ipo'akapa va'e guembiguai Davi ramymino.
70 Ha'e rami ojapo aguã yma guive omombe'u uka
profeta iky'a e'ỹ va'e kuery ijayvua rupi,
71 nhanderovaigua kuery gui nhandereraa jepe aguã,
ha'e nhandere ija'e e'ỹ va'e ha'e javi po gui.
72 Ha'e rami vy nhaneramoĩ kuery omboaxyague rami ju oiko aguã,
guexeve guarã iky'a e'ỹ va'e ojapo va'ekue re ima'endu'a vy,
73 nhaneramoĩ Abraão pe ouraague re guive.
74 Mba'eta ijayvu raka'e nhanderovaigua kuery po gui nhandereraa jepe aguã re,
jakyje e'ỹ re nhambojerovia aguã,
75 ha'e jaikoa pukukue re henonde
iky'a e'ỹ va'e jaiko aguã teko porã rupi.
76 — Ha'e gui ma ndee ava'i, ndevy pe “Yvate ete va'e pegua profeta” 'ea 'rã.
Mba'eta Senhor renonde rupi reiko 'rã haperã rereko katu aguã.
77 Ha'e rami vy ixupegua kuery pe reikuaa uka 'rã
ojejavyague gui oo jepe aguã,
78 Nhanderuete nhanemboaxy etea rupi.
Mba'eta kuaray oẽ ouvya rami avi ojekuaa uka 'rã yva gui
79 omoexakã aguã manoa guy pytũ reia rupi ikuai va'e,
nhanderereko aguã tape jaiko porã aguã rupi — he'i.
80 Ha'e gui ava'i ma tuja pojava ha'e imbaraeteve tema ovy onhe'ẽ re guive. Tekoa e'ỹa rupi oiko Israel kuery pe ojekuaa uka aguã ára peve.