6
Discípulos yeⁿ'e Jesús sta'á yā trigo nguuvi chí ntaavi'tuunúúⁿ 'iiⁿ'yāⁿ Israel
(Mt. 12.1-8; Mr. 2.23-28)
1 'Áámá nguuvi sábado chi ntaavi'tuunúúⁿ 'iiⁿ'yāⁿ Israel, Jesús cho'ó yā ndúúcū discípulos yeⁿ'é yā 'áámá campo naachi vɛ́ɛ́ trigo. Discípulos yeⁿ'e yā ní sta'á yā trigo ní chii yā tiīiⁿ ndúúcū ta'á yā ní che'e yā trigo. 2 Tuu'mi ní n'duuvi fariseos caⁿ'a yā chiī yā discípulos yeⁿ'e Jesús: ¿Dɛ'ɛ̄ cúúví chí ndís'tiī diíⁿ nī cosas chi nguɛ́ɛ́ canee chi diíⁿ nī ti contra yeⁿ'e ley yeⁿ'e nguuvi chi cánéé chí ntaavi'túúnúūuⁿ?
3 Jesús nan'guɛɛcútaⁿ'a yā: ¿'Áá nguɛ́ɛ́ n'geēⁿ ndís'tiī na libro yeⁿ'é Ndyuūs tan'duucā chi diiⁿ rey David ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi snéé ndúúcu yā taachi cuīīcu yā? 4 David sndáa yā yaācū ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi snéé ndúúcu yā ní David sta'a yā pan chi canéé nátaī yeⁿ'e Ndyuūs ní che'e yā ní ca'á yā chi che'e 'iiⁿ'yāⁿ chi snéé ndúúcu yā. David miiⁿ nguɛ́ɛ́ canee chi che'e yā pan ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi snéé ndúúcu yā ti dámaāⁿ chiiduú s'eeⁿ canee chi che'e yā pan miiⁿ.
5 Ní Jesús caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: 'Úú ní Saⁿ'ā chi Daiya Dendyuūs ní 'úú ngií ngaⁿ'á ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e nguuvi chí ntaavi'tuunuúⁿ 'iiⁿ'yāⁿ.
Jesús diiⁿ chi nduuvā yeⁿ'e saⁿ'ā chi ndíí chɛɛchi ta'ā sa
(Mt. 12.9-14; Mr. 3.1-6)
6 Táámá nguuvi sábado chi ntaavi'tuunúuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ Israel, Jesús miiⁿ ní ndaa yā na yaācū sinagoga ní chi'cueeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ. Mííⁿ canee 'áámá saⁿ'ā chi ntí'i ta'a sa ta cuaācú sa. 7 Maestros yeⁿ'e ley ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ fariseos ngeenu yā Jesús miiⁿ caati neⁿ'e yā n'diichi yā nduuti chi idiiⁿ Jesús chí nduuva yeⁿ'e sa nguuvi chi intaavi'tuūnúúⁿ yā, ni 'tíícā cuuvi caaⁿ'máⁿ yā nuuⁿndi yeⁿ'e Jesús miiⁿ. 8 Naati Jesús miiⁿ déénu yā yeⁿ'ē chi nadicádiinuuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ ní caⁿ'a yā chii yā saⁿ'a chi ntí'ī 'áámá ta'ā sa: Dií saⁿ'ā, nducueeⁿ dí ní cuééndii di náávtaⁿ'ā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Saⁿ'ā miiⁿ ní cuééndiī sa náávtaⁿ'ā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. 9 Tuu'mi ní Jesús miiⁿ caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: 'Úú intiinguuneéⁿ ndís'tiī. ¿Dɛ'ɛ̄ chí cuuvi diiⁿ yú nguuvi chi ntaavi'tuūnúúⁿ 'iiⁿ'yāⁿ? ¿'Áá diiⁿ yú cosas chi n'daacā o cosas chi nguɛ́ɛ́ n'daacā? ¿'Áá n'daacā chí nanguaⁿ'āī yú vida yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ o 'caaⁿ'nuⁿ yú 'iiⁿ'yāⁿ?
10 Jesús ch'iinu yā nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā cuaaⁿ 'diitú yā ní caⁿ'a yā chii yā saⁿ'ā: N'doo di ta'ā di. Saⁿ'ā miiⁿ ní n'doo ta'ā sa ní ta'ā sa mííⁿ 'āā nduūvā yeⁿ'ē sa. 11 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní n'duuvi taaⁿ n'daí yā ní yaa'vi yā vi'i: ¿Dɛ́'ɛ diiⁿ yú chi cuuvi tun'daa yú nuuⁿndi yeⁿ'e Jesús miiⁿ?
Jesús ndɛɛvɛ yā ndu'u chí ndiichúúví discípulos yeⁿ'e yā
(Mt. 10.1-4; Mr. 3.13-19)
12 Nguuvi s'eeⁿ Jesús cueⁿ'e yā 'áámá yiīcū chi caaⁿ'maⁿngua'á yā ní Jesús miiⁿ ní núúⁿmáⁿ yaaⁿ caⁿ'angua'á yā. 13 Ní taachí chidɛɛvɛ Jesús yaa'vi yā discípulos yeⁿ'e yā ní ndɛɛvɛ yā ndiichúúví 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nguaaⁿ discípulos s'uuⁿ ní caⁿ'a yā chi ndiichúúví 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi apóstoles. 14 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'túúcā nguuvi yā: Simón chi nguuvi ntúuⁿ yā Pedro; ndúúcū Andrés chi 'díinū Simón Pedro miiⁿ, ndúúcū Jacobo, ndúúcū Juan, ndúúcū Felipe, ndúúcū Bartolomé, 15 ndúúcū Mateo, ndúúcū Tomás, ndúúcū Jacobo chi saⁿ'a daiya Alfeo, ndúúcū Simón chi nguuvi sa Zelote, 16 ndúúcū Judas chi 'díinū Jacobo ndúúcū Judas Iscariote chi cuayiivi chiⁿ'i sá du'ū chí Jesús miiⁿ chi cuuvi 'caaⁿ'núⁿ yā 'yā.
Jesús chi'cuéeⁿ yā 'yaaⁿ tááví 'iiⁿ'yāⁿ
(Mt. 4.23-25)
17 Jesús nangua'áí yā yeⁿ'e yiīcū miiⁿ ndúúcū apóstoles yeⁿ'é yā ní ndúúcū n'deēe n'dáí discípulos yeⁿ'e yā ní cueⁿ'e yā 'áámá yáⁿ'āa chi yúúdūu. Ní canee ntúūⁿ nduucú yā n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Judea ndúúcū yáāⁿ Jerusalén ní yeⁿ'e yáāⁿ s'eeⁿ 'diituú nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní yeⁿ'e yáⁿ'āa Tiro ndúúcū yáⁿ'āa Sidón. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'āā ndāa yā chi 'caandiveéⁿ yā yeⁿ'ē chi ngi'cueeⁿ Jesús miiⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi ngííta yā neⁿ'é yā chi Jesús diiⁿ chi nduūvā yeⁿ'e yā. 18 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā ndúúcū espíritu yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ ní Jesús diiⁿ yā chi nacan'dáā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní ch'ɛɛnuu chiī yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nduuvā yeⁿ'é yā. 19 Ni nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi ngiītā neⁿ'e yā tuu'vi yā Jesús miiⁿ ti vɛ́ɛ́ cá poder yeⁿ'e yā chi diiⁿ yā chi nanduūvā yeⁿ'e yā.
Yeⁿ'é vaadī yeenú ndúúcu yeⁿ'ē chi nguɛ́ɛ́ vaadī yeenú
(Mt. 5.1-12)
20 Tuu'mi ní Jesús n'diichí yā discípulos yeⁿ'e yā ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Dɛ́'ɛ chúúcā n'dai ndís'tiī chi nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ yeⁿ'e nī ti yeⁿ'ē ndís'tiī cuuví naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi.
21 Dɛ'ɛ̄ chúúcā n'dai ndís'tiī chi 'cueeⁿ cá nī libro yeⁿ'é Ndyuūs chi n'daācā ca canee staava yeⁿ'é nī. Dɛ'ɛ chúúcā n'dai ndís'tiī chi maaⁿ ní nngɛɛcu nī nanááⁿ Ndyuūs ti neⁿ'e diíⁿ nī nducuéⁿ'ē chi cuaacu ti Ndyuūs ya'āī 'iinú yā ndís'tiī.
22 Dɛ'ɛ̄ chúúcā n'dai ndís'tiī taachi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū nguɛ́ɛ́ cuuvi snaaⁿ yā ndís'tiī ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuvíi yā yeⁿ'e ndís'tiī. Ní cunncáā diíⁿ yā ndúúcū ndís'tiī. Ní 'āā ntɛ́ɛ́ neⁿ'e yā 'caandiveéⁿ yā chi duuchí nī. Caaⁿ'máⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ n'daaca ndís'tiī cucáávā 'úú chi Saⁿ'ā chi Daiyá Ndyuūs. 23 Ndís'tiī canéé chí yeenú n'dai nī ní nguuvi miiⁿ cuuví yeenú n'dai ca nī caati Ndyuūs tée yā chi cuuvi yeⁿ'é nī dendu'ū chi ch'ɛɛtɛ n'dai taachi ndaa nī na va'ai chɛɛti nguuvi. Ti ndii cuááⁿ vmnaaⁿ 'tiicá ntúūⁿ idiíⁿ 'iiⁿ'yāⁿ cosas chi nguɛ́ɛ́ n'daācā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi candɛ́ɛ yā nduudu yeⁿ'e Ndyuūs.
24 Dɛ'ɛ chúúcā ndaachiī yeⁿ'ē ndís'tiī chi vɛ́ɛ́ cá yeⁿ'e nī caati 'āā yeenú nī yeⁿ'e nducuéⁿ'ē yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū.
25 Dɛ'ɛ chúúcā ndaachiī yeⁿ'e ndís'tiī chi nadacádíínuuⁿ nī chí n'daācā canee nī nanááⁿ Dendyuūs ní nguɛ́ɛ́ n'giindiveéⁿ nī nduudu yeⁿ'é Ndyuūs ti cuayiivi naachi neⁿ'é nī 'caandiveéⁿ nī ní nguɛ́ɛ́ cuuví 'caandiveéⁿ nī. Dɛ'ɛ̄ chúúcā ndaachiī yeⁿ'e ndís'tiī chi maaⁿ ní n'gííⁿnyuⁿ nī ti cuayiivi ní cuɛɛcú nī ti ndaāchīi nī.
26 Dɛ'ɛ̄ chúúcā ndaachiī yeⁿ'e ndís'tiī taachi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ caaⁿ'maⁿ n'daācā yeⁿ'e nī. Caati ndíí cuááⁿ vmnaaⁿ 'tíícā ngaⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi falso yā ní nguɛ́ɛ́ profetas yeⁿ'é Ndyuūs, ní nguɛ́ɛ́ candɛɛ yā nduudu yeⁿ'é Ndyuūs.
Dineⁿ'e yú 'iiⁿ'yāⁿ chi taaⁿ yā nduucú yú
(Mt. 5.38-48; 7.12)
27 'Úú, Jesús, ní ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī chi n'giindiveéⁿ nī nduudu chi ngaⁿ'á: Dinéⁿ'e ntúūⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ 'áárá chi taāⁿ yā yeⁿ'e nī. Ní diiⁿ n'daacá nī ntúūⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ 'áárá chi nguɛ́ɛ́ neⁿ'e yā ndís'tiī. 28 Di'viicú nī 'iiⁿ'yāⁿ 'áárá chi caⁿ'a cunncáa yā ndúúcu nī. Ní caaⁿ'maⁿngua'a nī caavā 'iiⁿ'yāⁿ 'áárá chi nguɛ́ɛ́ n'daacā diíⁿ yā ndúúcu nī. 29 Nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ duuchineeⁿ yā yeⁿ'e nī ní n'geⁿ'e yā 'áámá tiicuaa náaⁿ nī, 'cuúⁿ nī chi diíⁿ yā táámá vmnéⁿ'ēe nduuti chi neⁿ'é yā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi divíi yā cotón yeⁿ'e nī, ca'ā ntúuⁿ nī catecai nī. 30 'Āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi caaca yā cosa yeⁿ'é nī caavā necesidades yeⁿ'e yā, ca'á nī. 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuta'á yā chi yeⁿ'e nī, 'āā ntɛ́ɛ́ nguɛɛcunée nī ndaaca nī. 31 Tan'dúúcā chi ndís'tiī neⁿ'e nī chi tanáⁿ'ā saⁿ'ā miiⁿ n'dáacā diiⁿ sa nduucú nī, 'tiicá ntúūⁿ diiⁿ ndís'tiī ndúúcū saⁿ'ā s'eeⁿ.
32 Ndúúti chi ndís'tiī dinéⁿ'e nī 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'e ndís'tiī, ¿dɛ́'ɛ̄ chi n'daacā idiíⁿ nī? Caati 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā, 'tiicá ntúúⁿ idiíⁿ yā. 33 Ndúúti chi ndís'tiī n'daacā idiíⁿ nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi din'daācā nduucú nī, ¿dɛ́'ɛ chi n'daacā idiíⁿ nī? Caati 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daacā, 'tiicá ntuūⁿ idiíⁿ yā. 34 'Tiicá ntúūⁿ, nduuti chi diíⁿ nī prestar chiiⁿ chi yeⁿ'é nī 'iiⁿ'yāⁿ ní cunee ngiinú nī chi 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ caⁿ'á yā tee yā chiiⁿ chi yeⁿ'é nī, ¿dɛ́'ɛ̄ cuuvi chi 'iiⁿ'yāⁿ tée yā gracias ndís'tiī? 'Tiicá ntúūⁿ idiiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛɛ n'daācā. 35 Ndís'tiī dineⁿ'é nī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi taáⁿ yā yeⁿ'e nī. 'Tíícā din'daacá nī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ ngii n'diichí yā ndís'tiī. Diíⁿ nī prestar cosa chi yeⁿ'é nī ní nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ nadacadiinuuⁿ cá nī yeⁿ'ē. Ní Ndyuūs tée yā ndís'tiī cosas chi dendu'ū chi ch'ɛɛtɛ ca yeⁿ'é yā taachi caⁿ'a nī na va'ai chɛɛti nguuvi ní cuuví ndís'tiī daiyá Dendyuūs chi ch'ɛɛtɛ taavi ca. 'Tíícā Ndyuūs tée yā cosas chí n'daaca 'iiⁿ'yāⁿ chi cunncáā chi nguɛ́ɛ́ caaⁿ'máⁿ yā: N'dii Ndyuūs gracias. 36 'Tiicá ntúūⁿ yá'ai 'iinú nī cááva 'iiⁿ'yāⁿ tan'dúúcā Chiidá nī Ndyuūs ya'áí 'iinú yā ndís'tiī.
Nguɛ́ɛ́ caaⁿ'maⁿ nī nuuⁿndī yeⁿ'e mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ
(Mt. 7.1-5)
37 Nguɛ́ɛ́ caaⁿ'máⁿ nī nuuⁿndī yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ ní Ndyuūs ní nguɛ́ɛ́ caaⁿ'maⁿ ntúuⁿ yā yeⁿ'é nī. Nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī condenar 'iiⁿ'yāⁿ ní Ndyuūs nguɛ́ɛ́ diíⁿ yā condenar ndís'tiī. Nadich'ɛɛcú nī nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ní Ndyuūs nadich'ɛɛcú yā nuuⁿndi yeⁿ'e nī. 38 Ca'á n'daacá nī 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ necesidades yeⁿ'é yā ní 'íícú Ndyuūs tée yā ndís'tiī ní dicaadi n'dááca yā chi cúúnú chiichi ndíí tuunu cungéē na morral yeⁿ'é nī, caati Ndyuūs dicaadí yā ndís'tiī ndúúcū maaⁿ caadi chí dicaadí nī.
39 Jesús ngii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'áámá ejemplo yeⁿ'e 'áámá nduudu chi 'tɛ́ɛ́ nguɛɛ daama. ¿'Áá cúúví diiⁿ 'áámá chi ngueenááⁿ candɛɛ̄ táámá chi ngueenááⁿ? ¿'Áá nguɛɛ cun'dáá nūuⁿ nduu 'uuví yā na yiivi yáⁿ'āa? 40 'Áámá discípulo miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtɛ cá yā nguɛ́ɛ́ ti maestro yeⁿ'e yā. 'Āā du'ú nūuⁿ chí neⁿ'e cuuvi Maestro, canee chí 'cuiinu 'cueeⁿ yā din'daaca yā ní cuuví yā tan'dúúcā maestro yeⁿ'e yā.
41 Táácā cuuví chi maaⁿ nch'ɛɛtɛ́ nūuⁿ n'gíínu nī nuūⁿndī chi diiⁿ tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ ní nguɛ́ɛ́ inaaⁿ nī nuuⁿndī ch'ɛɛtɛ chi diíⁿ ni. 42 Nguɛ́ɛ́ n'daacā chi caaⁿ'máⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e chi diíⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ n'daacā nduuti chi ndís'tiī diiⁿ nī cosas chi nguɛɛ n'daacā. N'daacā ca chi ndaacadaamí nī yeⁿ'ē nuuⁿndi chi diiⁿ nī ní 'íícú cuuvi caaⁿ'máⁿ nī yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi canéé chí din'daacá yā.
'Áámá yáⁿ'á ní ngíⁿ'í cucáávā n'gui'i yeⁿ'ē
(Mt. 7.17-20; 12.34-35)
43 N'gui'i yeⁿ'e yáⁿ'á chi n'dai, n'daacā chi cuuví n'gui'i yeⁿ'ē ní yáⁿ'á chi nguɛ́ɛ́ n'dai ní nguɛ́ɛ́ n'daacā n'gui'i yeⁿ'ē. Naati yáⁿ'á chi nguɛ́ɛ́ n'daacā nguɛ́ɛ́ cuuvi n'gui'i chí n'daacā yeⁿ'ē. 44 'Tíícā ti tuunu tuunu ca yáⁿ'á n'giⁿ'i n'gui'i yeⁿ'ē. Nguɛ́ɛ́ n'giichi yā yaaⁿ chi 'cuūndī n'guíídīi yaaⁿ nguuvi yeⁿ'ē, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú tuūⁿmá yā uvas yeⁿ'ē dii'yu nduuti yaaⁿ. 45 'Tiicá ntúūⁿ saⁿ'ā chi n'dai idiiⁿ sa dendu'ū chí n'daacā chi nadacadíínuuⁿ sa na staava yeⁿ'ē sa chí n'daacā. Saⁿ'ā chí cunncáā idiiⁿ sa tanducuéⁿ'ē chi nadacadíínuuⁿ sa na staava yeⁿ'ē sa caati staava yeⁿ'ē sa nguɛ́ɛ́ n'daaca. Nduudu chi ngaⁿ'ā sa ngiica yeⁿ'e chi ndiituu na staava yeⁿ'ē sa.
Yeⁿ'ē ndúú 'uūví cimientos yeⁿ'é nduu 'uuvi va'āī
(Mt. 7.24-27)
46 Caⁿ'a ntúūⁿ Jesús: ¿Dɛ'ɛ cúúví chí ndís'tiī ngaⁿ'á nī ngiiⁿ nī 'úú: N'diī, Señor yeⁿ'é, n'diī, Señor yeⁿ'é, ní nguɛ́ɛ́ 'caandiveéⁿ nī chi ngaⁿ'á? 47 'Úú cuuví ndís'tiī, du'ū 'iiⁿ'yāⁿ chí chiī nanaáⁿ ní n'giindiveēⁿ nduudu yeⁿ'é ní n'daacā idiíⁿ yā tan'dúúcā chi ngaⁿ'á, 48 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ tan'dúúcā 'áámá saⁿ'ā chí din'dái sa vaacu sá. Chiinú yáanūuⁿ n'daaca sá ní s'nuūⁿ sa cimiento yeⁿ'ē vmnaaⁿ 'áámá yáává. Ní taachi chiiya 'áámá cuuvi naⁿ'ā ní ch'iita yíícú ní diītūu n'dáí cheⁿ'ē nuūⁿnīⁿ miiⁿ. Ní nuūⁿnīⁿ miiⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi diīiⁿ di'núⁿ'u va'āī miiⁿ ti n'daacā candúūu na yáává miiⁿ. 49 Naati 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ ch'iindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é ní nguɛ́ɛ́ idiíⁿ yā tan'dúúcā chi ngaⁿ'á 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ tan'dúúcā 'áámá saⁿ'ā chi din'dái sa vaacu sa na yaⁿ'á ndúútīi ní nguɛ́ɛ́ ndúúcū cimiento. Ní díítūu n'dai cheⁿ'é nuūⁿnīⁿ miiⁿ ní va'āī miiⁿ maaⁿnch'ɛɛtɛ́ nūuⁿ chindɛɛvɛ ní cunncáā ntuūvīi va'āī miiⁿ.